» جاذبه های گردشگری روستایی| روستاهای پله کانی در ایران

روستای کریک - ماسوله کهگیلویه و بویر احمد

هر قسمت از ایران بر خلاف باور بسیاری میتوان جذابیت های بسیار زیادی در بخش های مختلفی چون طبیعی، تاریخی را یافت که روستاها یکی از این بخش ها میباشند و در ایران میتوان روستاهای مشهور بسیار زیادی همانند ماسوله را بیابید

روستا در دره ای با همین نام و خانه های از خشت، گل و چوب به شکل پلکانی قرار دارد و به همین دلیل به آن ماسوله کهگیلویه و بویر احمد میگویند، این روستا با قدمت دوهزار ساله اش دارد به فراموشی سپرده میشود. روستای کریک از شمال به کوه‌های بادامی و تنگ جلالوا و روستای بیاره از جنوب به رودخانه بشار و روستای تل‌ گاه، از مغرب به روستای دارشاهی و از مشرق به روستای امیرآباد محدود می‌شود.

در گذشته عبور شاهراه سلطنتی هخامنشی از 15 کیلومتری کریک، رونق تجارت و رفت و آمد بیشتر در این ناحیه را سبب شده بود که همین عامل به موقعیت خوب روستا در گذشته اشاره دارد. معماری روستای کریک به دو بخش معماری بافت قدیم و معماری بافت جدید تقسیم می شود. معماری اصیل به جا مانده از نخستین تمدن های این منطقه و این سرزمین بوده و معماری نوساز متأثر از معماری سایر اقوام و جوامع اطراف است.

دیوارها از خشت و بام خانه و پیش آمدگی بام که در زبان محلی به آن بُشمه می گویند، از چند ردیف کلاف چوبی و ترکه هایی باریک که با خشت به هم پیوسته اند ساخته شده است.روستا از سنت های قدیمی برخوردا است که نمونه آن را میتوان در پوشاک مردان و زنان مشاهده کرد. رقص دستمالهای هفت رنگ و لباس زیبای زنان روستا همه و همه زیبایی هایی است که می توان در سفر به این روستا تجربه کرد.

مردم روستای کریک نیز همچون دیگر روستاهای کشور روزگار خود را با کشاورزی، دامداری و باغداری می گذرانند و زنان روستا نیز دستی در هنرهای سنتی و صنایع دستی دارند. مردان روستا روز خود را در کشتزارها و شالیزارها و باغات روستا به غروب پیوند می زنند و در شبی ستاره باران با خواندن فصلی از شاهنامه لذت زندگی در روستا را دوچندان می کنند.

قالیبافی هنری است که نسل به نسل در این روستا جاخوش کرده است. از دیگر هنر های زنان روستا سبد بافی، سوزن دوزی، گلیم بافی، بافت جاجیم، گبه و قالیچه است. یکی از مهمترین فرآورده های تولیدی در این روستا برنج چمپای محلی است

دیزباد - ماسوله نیشابور

از روستاهای پلکانی ایران است که در نزدیکی شهرستان نیشابور قرار دارد و پس از ماسوله گیلان، زیباترین روستای پلکانی کشور محسوب میشود. همچنین این روستا به باسوادترین روستای ایران مشهور است. رشته کوه های بینالوود و در کیلومتر 80 جاده نیشابور به مشهد، روستایی با طبیعت زیبا، معماری پلکانی و چشمه سارهای مختلف قرار گرفته است.

این روستا، آب و هوایی خنک و در فصل تابستان هم هوا در این منطقه نسبتا سرد است وبه دلیل وزش باد در طول سال، در نزدیکی این روستا توربین های بادی نصب شده که در تولید برق بسیار نقش دارد. نام این روستا از شرایط آب و هوایی آن و وزش باد به دیزباد معروف شده است.

مردم دیزباد با گویشی خاص خود که بسیار شبیه گویش مردم نیشابور است صحبت می‌کنند.

این روستا به نام های قصرالریح و چهل اشکوب خوانده میشد و در طول زمان نام آن تغییر پیدا کرده است.از تحولات فرهنگی این روستا میتوان به تاسیس مدرسه ناصرخسرو در سال ۱۳۱۲ اشاره کرد و همچنین از دیگر تحولات آن میتوان به ثبت شدن نام این روستا در فهرست یونسکو در سال ۱۳۴۸ به دلیل صد در صد با سواد بودن مردم آن اشاره داشت.

این روستا دارای خاک حاصلخیز و آبی بسیار گوارا و غنی از املاح مفید و بسیار خنک بوده که این موارد در کنار باغداری باعث بازده کمّی و کیفی باغ‌ها شده و محصولات کاملا ارگانیک درجه یک را به وجود می‌آورد، بطوریکه بعضی محصولات آن در جهان در زمره بهترین‌ها در شاخه محصولات باغی ارگانیک می‌باشد.محصولات کشاورزی هم شامل گیلاس، آلو، سیب، آلبالو، گردو، بادام، زردآلو، هلو، گلابی، توت و … بوده که بیشترین محصولات آن گیلاس، آلو، سیب، گردو و آلبالو می‌باشد.

روستای ژیوار- ماسوله کردستان

استان کردستان و روستای ژیواریکی از مقاصد گردشگری ایرن که جاذبه های زیادی به خاطر سرسبز بودن دارد، این روستا در منطقه کوهستانی، تابستانی خنک و زمستانی بسیار سرد دارد که علاوه بر زیبایی های طبیعی دارای فرهنگی کهن هم هست. این استان در منطقه ای کوهستانی و بین دشت ها و دره ها واقع شده و به غیر معماری ویژه آن، چشمه های پرآب، مراسم پیرشالیار و تعداد سکنه آن نشان میدهد که در روزگاری دور( زمان ساسانیان) این شهر حالت خاص خود راه داشته است.

روستای ژیوار به دلیل زمستانی سرد اکثر گردشگران ترجیح می‌دهند در بهار وتابستان به سفر بروند. اما کوهنوردان زیادی پائیز و زمستان به روستای ژیوار و ارتفاعات اطراف آن میروند. از نظر پاکی هوا روستای ژیوار در مکان سوم ایران قرار میگیرد. در زبان کردی نام این روستا (ژیوار) به معنای زندگی است که مردم به آن هزار ماسوله نیز میگویند. ژیوار کردستان به دلیل شباهتی که با ماسوله گیلان دارد به ماسوله کردستان معروف شده است.

دارای خانه های پلکانی و باغ های انگور، سیب، انجیر، رودخانه های روانی همچون سیروان، وجود دره دربند در وسط روستا، کوه معروف و بلند کوسالان در شمال روستا، پوشاک و لباس محلی اهالی، مهمان نوازی مردم روستا، قرار گرفتن در دره و حصار کوه های دیدنی و جنگل های سرسبز و خرم، استراحت گاه، چشمه زیبا و بسیار خنک معروف به چه مه چشمه ای که تقریبا بیش تر باغ های روستا را آب میدهد، وجود دارند.

ژیوار چکن از دیگر بخش های جذاب این روستا میباشد که شامل دو بخش است. چکن وارینه بخش ابتدای چکن است که در کنار رودخانه سیروان قرار دارد که دارای باغ های انار، انگور و انجیر است و از طریق آب رودخانه باغات را آبیاری می کنند و برخی از ساکنان روستا در این منطقه زندگی می کنند و از طریق فروش محصولات باغی امرار معاش می کنند.

بخش دوم چکن مربوط به چکن سرینه( بالایی) است، که یکی از محلات روستا است، این بخش هم دارای باغات میوه است که با آب کانی سرچمه آبیاری میشود. روستای ژیوار دارای هفت محله معروف است که شامل او لاوه، کراباد، نصار، سرحوض، چکن، ملکوه و بنگا است که در بین این محلات اولاوه قدیمی ترین محله روستای ژیوار است که در دامنه شمالی روستا قرار دارد و خانه های آن بصورتپلکانی بر روی هم قرار گرفته اند، این محله در دامنه کوه دربند جای دارد.

روستای ژیوار در منطقه هورامان استان کردستان شهرستان سروآباد در جنوب کوههای کوسالان و در کنار رودخانه سیروان و در همسایگی شمالی روستاهای بلبر و سلین واقع شده است. روستای ژیوار بین دره ای قرار دارد که باغها و جنگلهای سرسبز بلوط حاشیه آن را فراگرفته است.

روستای خرو- ماسوله خراسان

خرو روستای در بخش شمال شرقی نیشابوربه دلیل فراوانی درختان آلو، به سرزمین آلوی ایران معروف است.از لحاظ طبیعت و قرار گرفتن خانه ها به ماسوله تشبیه شده وماسوله خراسان به دلیل قرار گیری خانه ها که به شکل پلکانی هستند، بر چشم انداز زیبای خانه ها از دور طبیعت بینظیر آن شامل باغ های بسیار، رودخانه های متعدد و دو آبشار با نام های رودمیان و ششو میباشد.

آلوی بخارای خرو از گونه 24 آلوی موجود در ایران بوده و شهرتی جهانی دارد. این آلو صادراتی جهانی دارد و در سال، 1700 تن از آن به هند، بنگلادش، کشورهای عربی صادر می شود. گیلاس، سیب، انگور و گردو اشاره داشت، اما آلوی خرو محبوبیت بیشتری دارد. آلوی خرو در مصارف درمانی نیز استفاده میشود. در بخش سوغات علاوه بر آلو میتوان به شربت ریواس، محصولات دستباف و سبدهای حصیری اشاره کرد.

روستای کنگ - ماسوله خراسان

روستای کنگ از توابع بخش طرقبه شاندیز خراسان رضوی واین روستای پلکانی در یکی از دامنه‌های شمال شرقی ارتفاعات بینالود و در 19 کیلومتری غرب طرقبه و 29 کیلومتری مشهد قرار دارد. کلمه کنگ در لغت یعنی پرنده ای با پنجه های قوی که محل زندگی اش مناطق کوهستانی است و معنی دوم آن نیز به دژ مستحکم اطلاق می شود. قدمت روستای کنگ بیش از هزار سال بوده و این روستا در گذشته محل تبعید اشرار بوده است.

این روستا پلکانی به ماسوله ی استان خراسان معروف و به سبب وجود کوه های بلند، درختان بلند قامت و وزیدن بادهای خنک، آب و هوای خوبی دارد. جاذبه‌ تاریخی این روستا رباط پای کوه کنگ یا رباط شاه عباسی در انتهای دره کنگ ومشرف به رودخانه کنگ اشاره کرد. رباط شاه عباسی در زیرزمین کنده شده و سقف آن، هم تراز با شیب دامنه کوه میباشد و بنا به گفته مردم روستا، روزگاری راه قدیم نیشابور به مشهد از کنار این رباط عبور میکرده است.

گورستان کنگ که بر روی تپه مشرف به روستا واقع شده، دارای سنگ قبر‌های با ارزشی است و به عنوان یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی این روستا شناخته می‌شود. که اکثر سنگ قبر‌ها از جنس شیست است و بر روی هر قبر، دو سنگ قبر قلوه‌ای شکل قرار داده شده است. تاریخ قبر‌ها بیشتر به هجری قمری است و علامت مخصوص هر متوفی به شکل‌های گوناگون از جمله شانه و صورت بر روی آن‌ها حک شده است.

شغل مردم روستای کنگ باغداری، دامداری و فرش بافی است وگیلاس و آلبالو دو میوه ای هستند که درختان آن ها به وفور در این روستا دیده می شوند. همچنین در ارتفاعات منطقه روستای کنگ، گیاهان دارویی مانند خاکشیر،گل گاو زبان و پر سیاوش وجود دارند. سوغاتی روستا زرشک و نبات و گیلاس و آلبالو و از غذاهای محلی آش شله قلمکار،شله ماش و بلغور آش را نام برد.

ماسوله - گیلان

روستای تاریخی و می توان این روستا را بهشتی با پیشینه تاریخی و فرهنگی دانست. روستایی دربخش مرکزی استان گلستان و در نزدیکی شهر رشت، و قدمت این روستا به 800 یا هزار سال پیش برمی‌گردد. فرهنگ‌های مختلف در این منطقه، یکی جذابیت‌های طبیعی که آن را فقط در ماسوله میتوان یافت و شکل خانه‌ها در آن به شکل پله هستند.

مردم در 6 کیلومتری جنوب غربی آن که امروزه به ماسوله قدیم معروف است، سکونت داشتند. وجود یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) زلزله شدید وطاعون، در ماسوله قدیم، ظروف سفالی قدیمی که مربوط به دوره سلجوقی پیدا شده است. معماری روستا شبیه به شیوه ساخت خانه‌ها در دوره زندیه میباشد. خانه‌ها به شکل پله ساخته شده‌اند که در میان آنها راه‌هایی برای عبور پیاده‌ روها در نظر گرفته شده است.

وجود مغازه‌های متعدد، بازار ماسوله را به یکی از جاذبه‌های دیدنی این روستا تبدیل کرده است. وجود مکان‌های مذهبی و موزه انسان‌شناسی مربوط به دوره‌های پهلوی، صفویه، قاجاریه و تیموریه به چشم می‌خورند. همچنین یک موزه حیات وحش نیز در این موزه وجود دارد.

یک پارک با مساحت 2400 هکتار، پذیرای گردشگران است. آبشارهای کوشام، تاریشام، ماسوله رودخان و لارچشمه، مناظر زیبای ماسوله وپس از 3 یا 4 ساعت کوهنوردی، طبیعت نقاشی مانند حاشیه ماسوله و قله‌های تاریسام و ماسوله و رودخانه‌هایی مانند سیا رود و پلنگ‌ در وچشمه‌های زمزمه و علی زاخونی که منابع آب‌های معدنی هستند، خود را از دیدن این همه زیبایی در یک جا محروم نکنید.