میخوای کسب و کارتو تبلیغ کنی؟ با ما میلیونی شو
مینو ایرانی | مشاوره آنلاین روانشناسی
درمان انواع بیماری ها با مصرف آب قلیایی
ثروتسازی با هیپنوتیزم! (80%تخفیف+هدیه ویژه)
شهر لار به دو ناحیه تقسیم می شود: شهر جدید (به نام شهر جید) و شهر قدیمی (به نام شهر گادیم). شهر جدید ، که پس از زلزله تاریخی 1960 ساخته شد ، اکنون جمعیت اصلی آن را در خود جای داده و از نظر مهندسی عمران و حمل و نقل مدرن به حساب می آید . شهر قدیمی شامل بازار قیصاریه ، یک خاندان قبل از صفویه است که در نهم اوت 2007 به عنوان میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شد.در شکل‌گیری بافت کالبدی شهر قدیم لار نیز نقشی حساس را به عهده داشته است، به گونه‌ای که تا آغاز هزاره دوم هجری همزمان با به قدرت رسیدن سلسله صفویه به ویژه حکومت شاه عباس، شهر لار در مرکز خود سه عنصر مهم یعنی میدان عمومی، قصر شاهی و بالاخره بازار مشهور به قیصریه را جای داده بود.
در مورد اینکه بازار قیصریه چه زمانی بنا شده است، نظرات مختلفی وجود دارد. برخی سابقه تاریخی بازار را قبل از اسلام می‌دانند و برخی آن را به صدر اسلام نسبت میدهند. طبق نظر مورخان محلی تاریخ ساختمان اولیه قبه قیصریه لار به 900 سال پیش برمی‌گردد.
این بازار که به شکل صلیبی ساخته شده، شکل و طرح خود را حداقل در چهارصد سال اخیر حفظ کرده است. هر چند برخی سابقه تاریخی بازار لار به قبل از اسلام و برخی دیگر ساخت آن را به صدر اسلام نسبت میدهند، اما قدر مسلم این است که بازار پیش از قدرت یافتن صفویه وجود داشته است و در زمان شاه عباس تعمیری بنیادین شده است.
چندین بار مورد مرمت قرار گرفته است، از جمله می‌توان به زلزله‌ای که در عصر صفوی رخ داد اشاره کرد که به دستور شاه عباس صفوی در سال 1015 قمری توسط حاجی قنبرعلی بیک جهرمی (وزیر شیراز ) به دست استاد نورالدین محمد تعمیراتی انجام شد و همچنین می‌توان از نوسازی بازار قیصریه در دوره ناصرالدین شاه به دستور فتحعلی خان گراشی، حاکم فارس، نام برد. در این مرمت و بهسازی عصر قاجاریه نشانه‌ها و یادگارهای تازه‌ای از شیوه معماری این عصر به مجموعه «لار» افزوده شد.
بازار که قلب شهرهای سنتی شرق اسلامی را تشکیل می‌داده، در شکل‌گیری بافت کالبدی شهر قدیم لار نیز نقشی حساس را به عهده داشته است؛ به طوری که تا آغاز هزاره دوم هجری، همزمان با به قدرت رسیدن سلسله صفویه به ویژه حکومت شاه عباس، شهر پادشاه‌نشین «دارالامان» لار در مرکز خود، سه عنصر مهم یعنی میدان عمومی، قصری مرکز حکمرانی شاه و بالاخره بازار مشهور به قیصریه را جای داده بود. قرار گرفتن قصر در مقابل بازار، در این ترکیب فضایی، می‌تواند گویای پیوند بین حکومت و تجارت باشد.بازار قیصریه چه زمانی بنا شده است، نظرات مختلفی وجود دارد. برخی سابقه تاریخی بازار را قبل از اسلام می‌دانند و برخی آن را به صدر اسلام نسبت میدهند. طبق نظر مورخان محلی تاریخ ساختمان اولیه قبه قیصریه لار به 900 سال پیش برمی‌گردد و از «کلاه سیاه» به‌عنوان معمار این بنا یاد می‌کنند. ضیاء توانا به نقل از نخبه لاری اشاره می‌کند بنای قیصریه در سال 81 قمری به دست یکی از حکام سابق لار صورت پذیرفته است؛ بنابراین ادعا می‌توان تاریخی حدوداً 1350ساله برای این بازار در نظر گرفت.
بازارهای سنتی بسیاری از شهرهای ایران در مراکز شهرها واقع شده است. بازار قیصاریه در لار نیز از این قاعده مستثنی نیست. علاوه بر این ، در مهندسی سنتی شهری ایران ، بین بازار و سایر کارکردهای شهر ارتباط وجود دارد. از این رو ، محققان در زمینه معماری معتقدند که بازارهای سنتی ایران برای شهرهای ایران یک بخش اساسی است.
در بیشتر شهرهای ایران زندگی و رونق تجارت کاملاً به بازار و فعالیتهای آن بستگی دارد. شهرستان لارستان از جمله شهر لار و حومه آن نیز به بازار آن متکی است.
شهرستان لارستان در بخش جنوبی ایران واقع شده است. هوای آن گرم و خشک است. کشاورزی شانس موفقیت در آنجا را ندارد. این در حالی است که این شهرستان به دلیل قرار گرفتن بین دو شهر بزرگ شیراز و بندرعباس ، به یک مرکز اقتصادی قوی در این بخش از ایران تبدیل شده است.
شهر لار در یک جاده مهم واقع شده است که ایران مرکزی را به تنگه هرمز ، خلیج فارس متصل می کند. لارستان همچنین یکی از ثروتمندترین شهرهای ایران است ، زیرا قرنها است که مبادلات تجاری زیادی بین لار و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس صورت گرفته است.
عملکرد بازار در این شهر قطعاً تعیین کننده و حیاتی است. به همین دلیل است که حدود 900 سال پیش ، معماران تصمیم گرفتند تا یک بازار بنام بازار قیصاریه در لار بنا کنند.
معرفی بازار قیصاریه در لار
براساس یافته های تاریخی ، بازار قیصریه لار قدیمی ترین بازار ایران است. این بازار مجموعه کاملی از کارکردها دارد. جلوه های هنری از معماری سنتی ایران از دوران قبل از صفویه تا سلسله قاجار وجود دارد. چندین کاروانسرا در حوالی بازار واقع شده است که زمانی مسافرین تجاری را در خود جای می داد.
زمین لرزه سال 1960 در لار و حومه آن به بازار قیصاریه و کاروانسراهای اطراف آسیب نرساند. بنابراین ، می توان گفت که بازار سنتی لار از ساختار بسیار محکمی برخوردار است. از آنجا که در لار و کوههای مجاور تعداد زیادی سنگ و صخره وجود دارد ، این سنگ ماده اصلی ساختمانی برای ساخت بازار است.
بازار قیصاریه در لار ، الگویی از بازارهای تاریخی ایران است . براساس منابع تاریخی ، معماران از طرح قیصاریه بازار در اینجا به عنوان یک طرح آزمایشی برای وکیل بازار شهر شیراز استفاده کردند. حتی فرمانداران شهرهای دیگر به سبک معماری بازار قیصاریه علاقه مند بودند. نقشه معماری بازار سنتی لار در طراحی و اجرای بازار چیتسا هه اصفهان و بازار بخارا تأثیر گذاشت. بنابراین بازار لار یک آرکیپت است.
دون گارسیا سیلوا فیگوئروا ،در سال 1827 به ایران سفر کرده توضیح می دهد که این بازار بدون شک یکی از زیباترین و دیدنی ترین بناهای تاریخی آسیا است و می توان آن را با مجلل ترین مراکز خرید اروپا مقایسه کرد
با گذشت سالها ، معماران مختلف بازاریابی بازار لار را بازسازی و ترمیم کرده اند ، اما این شکل و طراحی خود را بدون تغییر در 400 سال گذشته حفظ کرده است. در زمان شاه عباس ، این بازار تعمیر اساسی را تجربه کرد.
امروز بازار قیصاریه در لار یک بازار فعال زنده در شهر لار است و یک مرکز مهم اقتصادی این شهر است ، در حالی که کاروانسرای اطراف آن کارکرد قبلی را ندارند و مردم محلی از آنها به عنوان یک انبار استفاده می کنند.
گنبد هشت ضلعی
طراحی بازار قیصریه بصورت متقاطع است. معماران این سازه یک گنبد هشت ضلعی ، در ارتفاعی مرتفع ، در مرکز صلیب قرار داده اند. ارتفاع سقف از کف بازار حدود 18 متر است. در سقف ها دهانه هایی وجود دارد که در بالاترین نقطه هر قوس ، نور را به خود اختصاص می دهد.
در معماری سنتی ایران ، مردم در سقف های بازار "هورنو" چنین دهانه هایی می نامند. عملکرد Hoornos برای گرفتن نور خورشید و تهویه هوا است. با توجه به سقف بالای این بازار ، چنین سیستم تهویه مطبوع در تابستان عملکرد خوبی دارد. در تابستان گرم ، آب و هوای داخل بازار ده درجه خنک تر از بیرون است.
در چند نقطه از ایران ، قوس های بشکه ای به اندازه قوس های بازار لار قابل مشاهده است. به گفته معماران ، جالب ترین قسمت بازار قیصریه ، چهار محور ، چهارگوش مرکزی گنبدی است که در نوع خود بی نظیر است. Chahar-Sq در گوشه و کنار خود ساختار پشتیبان خود را دارد ، به نام Khakhhashy ، حامی. ما می توانیم این عنصر معماری را در برخی از مساجد ایران از جمله مسجد امام اصفهان مشاهده کنید.
معابر اصلی بازار که به منطقه مرکزی وصل می شود ، "رسته" است. نام منطقه ای که می تواند از منطقه مرکزی بگذرد ، گالری "غلام باغش" است. در بازار قیصاریه لار ، جهان بینی پیش از اسلام ایرانیان ، ادراک و همچنین بینش فرهنگی و علمی بر ترکیب منطقه مرکزی و گالری ها تأثیر گذاشته است. بنابراین ، برنامه این بازار عملکردی ساده و واضح دارد.
نام خاص گذرگاه در بازار قیصریه
راسته میدان: گذرگاه جنوبی
راسته آب فروزان: گذرگاه شمالی
راستی کامگریری: گذرگاه غربی
راسته قصابا: گذرگاه شرقی
با بازدید از بازار لار ، حواس پنجگانه خود را فعال خواهیم کرد. دیدن نور و رنگ ، شنیدن صدای کودکان ، فروشندگان و افراد معامله ، احساس بوی ادویه های مختلف ، مزه ماسگاتی ، شیرین معروف لار و لمس کردن بافت سنگی دیوارها ، همه تجربیات لذت بخش برای بازدید کنندگان است.
معماران ترافیک را در بازار سنتی به گونه ای طراحی کرده اند که می توانیم همه فروشگاه های سلولی به نام "هژره" را ببینیم. علاوه بر این ، به دلیل سادگی طرح ، غریبه های تازه وارد در آن گم نمی شوند.
بازار در حال حاضر شامل دو شبکه شمالی - جنوبی است که مدخل ورودی جنوبی آن از میدان جدید الاحداث لار شروع و به محل های شمالی قدیمی بازار ختم می شود. رشته دیگر شرقی - غربی است که در تقاطع بازار شمالی- جنوبی دارای یک چهارسوق وسیع است. چهارسوق به صورت هشت گوش است و در چهار گوش آن چهار باب مغازه در هر سمت احداث شده است. کف خیابان و میدان جنوبی بازار از کف بازار بلند تر است و به همین جهت ارتفاع بازار پایین تر از سطح آن قرار دارد. یک پلکان سنگی رابط خیابان به بازار است. چند نمونه از درهای قدیمی مغازه ها هنوز در محل خود باقی است. در واقع بازار قیصریه لار از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
فضای مرکزی یا چهار سوق: این قسمت از یک هشت ضلعی کاملا منظم با سقف گنبدی به همان شکل ساخته شده است. ارتفاع سقف از کف بازار حدود هجده متر تخمین زده شده است. طاق های ضربی با این ارتفاع در سایر بازارهای قدیمی ایران دیده نمی شود. در واقع جالب ترین بخش بازار قیصریه لار طرح چهارسوق آن است که در نوع خود از نظر معماری منحصربه فرد است. گنبد سنگی چهارسوق طرح بسیار جالبی دارد و همانطور که ذکر شد حدود هجده متر ارتفاع دارد.
روی طاق ضربی چهارسوق بادگیر ساده ای زده اند که سبب تهویه بازار می‌شود. به علت ارتفاع زیاد طاق چهارسوق، تهویه به طور کامل انجام می گیرد، به همین دلیل بازار قیصریه در تابستان هوای فوق‌العاده خنکی دارد. طاق عظیم ضربی چهارسوق که روی یک هشتی قرار دارد، پس از گذشت صدها سال کوچک ترین خللی نیافته است و با آن شکوه نخستین چشم را می‌نوازد.
غلام گردش ها: گذرهایی هستند که به فضای مرکزی و راسته ها راه دارند و دورتا دور فضای مرکزی را در بر می گیرند که به آنها غلام گردان یا تیمچه نیز می گویند. ترکیب فضای مرکزی و غلام گردش های بازار، احتمالا متاثر از بینش و ادراکات فرهنگی، علمی یا به بیان کلی تر جهان بینی ایرانیان پیش از اسلام و در ارتباط با فرهنگ غنی مشرق زمین به ویژه بین النهرین است.
راسته ها: بازار دارای چهار گذر عمود بر هم است که به بازار شکل صلیبی میدهند. راسته جنوبی میدان برای نحوه قرار‌گیری اش نسبت به میدان شهر «راسته میدان» خوانده می شود. راسته شمالی را به سبب نزدیکی به برکه ای به همین نام در خارج ولی نزدیک به آن «راسته آب فروشان» نامیده اند. راسته غربی را به سبب نوع فعالیت شغلی ای که سابقا در آن رایج بوده «راسته کمرگیری» می نامند. راسته شرقی نیز «راسته قصاب ها» (یا مسگرها) نامیده می شود.
مرمت بازار و کتیبه ها
بازار لار چندین بار مورد مرمت قرار گرفته است، از جمله می توان به زلزله ای که در عصر صفوی رخ داد اشاره کرد که به دستور شاه عباس صفوی در سال ۱۰۱۵ قمری توسط حاجی قنبرعلی بیک جهرمی (وزیر شیراز ) به دست استاد نورالدین محمد تعمیراتی انجام گرفت و همچنین می توان از نوسازی بازار قیصریه در دوره ناصرالدین شاه به دستور فتحعلی خان گراشی، حاکم فارس، نام برد. در این مرمت و بهسازی عصر قاجاریه نشانه ها و یادگارهای تازه ای از شیوه معماری این عصر به مجموعه «لار» افزوده شد.
از این بازسازی ها کتیه هایی هم به یادگار مانده است. یکی کتیبه مفصلی است که در پای گلوی گنبد هشتی دالان قیصریه به خط نستعلیق در دوره شاه عباس کبیر نصب شده و در دنباله کتبیه، معمار بازار و بنّای آن معرفی شده اند. کتبیه دیگری روی سنگ مرمر نقر و در پیشانی سردر ورودی جنوبی قیصریه نصب شده و مربوط به تعمیرات بازار قیصریه لار در زمان ناصرالدین شاه قاجار است.
بازارهای مشابه
بازار قیصریه لار سرمشقی برای ساختن سایر بازارهای قدیمی ایران بود و از روی طرح این بازار، بازارچه بلند اصفهان و سپس بازار وکیل شیراز در دوره زندیه بنا شد.
کاروانسراهای بازار
بازار را تعدادی کاروانسرا از دوره صفویه احاطه کرده است که هر یک از آنها نمونه بارزی از معماری روزگار صفوی است، از جمله در گوشه جنوب شرقی میدان جدیدالاحداث، کاروانسرای جالبی وجود دارد که سردر آن رو به خیابان باز می شود. سردر ورودی دارای گچبری های دل انگیز و زیبائی است که به وسیله دالان به صحن کاروانسرا وصل می شود. صحن کاروانسرا دارای طرح چهارگوش است و در چهار طرف آن چهار ایوان با سبکی بسیار جالب بنا شده که دارای طاقهای بیضوی و جناقی است. فعلاً از حجره های اطراف کاروانسرا به‌عنوان انبار استفاده می گردد
بازار قیصریه شاید قدیمی ترین سازه زنده و فعال تجاری ایران و جهان باشد. قدر مسلم لار قدیم از آنچنان ظرفیت مدنیت و شهر نشینی و تجارت برخوردار بوده كه این سازه فاخر و زیبا را در خود جای داده و به نظر می رسد با افول لارستان طی سده های اخیر این بنای فاخر نیز به فراموشی سپرده شده در حالتی كه قیصریه مادر بازارهای گنبدی و سرپوشیده ایران است.
بازار قیصریه اصفهان با الگوبرداری از بازار قیصریه لار در میدان نقش جهان احداث شد و بازار وكیل نیز با الهام از بازار لار در شیراز ساخته شد. بازار زرگران بخارا در كشور ازبكستان نیز كپی از بازار لار است.
جهت ورود به اینستاگرام من اینجا را کلیک کنید
دیگه تو باشگاه اشتباه نزن!! آموزش تصویری حرکات بدنسازی با آناتومی
راجع به اعداد رند اشتباه نکن! ✓ورود به کانال یوتیوب
✓ ارم بلاگ | در 60 ثانیه وبلاگ خودتو بساز !!
دهکده لاغری تهرانپارس-چربی سوزی و عضله سازی 09194242696
مشاهده
وبلاگ سرگرمی و دانستنی ها
