وبلاگ سرگرمی و دانستنی ها
» شهرستان ری|جاذبه های تاریخی ، فرهنگی ، گردشگری و سوغاتی
خرید ، تاریخ ، کاروانسرا ، معماری و بازار
شهرری ، شهر 5000 ساله ، یک منطقه مسکونی در جنوب تهران است و جنوبی ترین منطقه شهری تهران ،یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان و از شهرهای استان تهران است. تاریخ پیدایش ری به زمان اقوام آریایی می‌رسد و ری از تمام شهرهای ماد بزرگتر بود. ری در لغت به معنای شهر سلطنتی است. ساکن و اهل ری را رازی می‌نامند. ری در دوره‌ای پایتخت ایران بوده‌است. این شهر در طول تاریخ به نام مختلفی خوانده می‌شده، راگا، رغه، ارشکیه، رام اردشیر، ام البلاد، ری شهر، شیخ البلاد و محمدیه از نامهایی بودند که ری در هر دوره به مناسبتی با یکی از این نام‌ها خوانده می‌شده.بنابرآنچه که در اوستا آمده ری سیزدهمین شهری است که درجهان ساخته شده‌است. تاریخ سکونت در این شهر به 3000 سال پیش از میلاد برمی‌گردد.
پیدایش ری
در کتاب نزهه‌القلوب آمده‌است ری را «شیث بنی‌آدم» بنا نهاده‌است. در مختصر البلدان ابن فقیه بنای ری را به احفاد «بیلان ابن اصبهان بن فلوج بن سام بن نوح» نسبت داده‌است. رابرت کرپرتر، سیاح انگلیسی به پیروی از مولف کتاب آثارالبلاد نقل می‌کند «ایرانیان بنای این شهر را به هوشنگ پسربزرگ کیومرث نسبت می‌دهند.» همچنین مولف کتاب هفت اقلیم می‌نویسد: "در بنای شهر ری اختلاف بسیار کرده‌اند بعضی برآنند که ری را راز بن اصفهان بن فلوح بنا کرده و برخی گویند راز بن خراسان ساخته و بعضی نقل می‌کنند هوشنگ و کسانی هم روایت می‌کنند کیخسرو پسر سیاوش." همچنین می‌گویند ری شهری است که پيروز پسر يزدگرد بنا کرد و آن را رام‌فیروز نام نهاد. در فرهنگنامه دهخدا آمده است: بانی ری، راز بن فاروس پسر لواسان و به قولی شیس بنی آدم است. عده‌ای نیز بنای ری را به (روی) از فرزندان نوح و یا ری بن بیلان بن اصفهان بن فلوخ نسبت داده‌اند.
جغرافیا
شهر ری محدوده‌ای است با مساحت 2293 کیلومتر مربع، از شمال به شهرستان تهران، از جنوب به شهرستان قم، از شرق به شهرستان ورامین و شهرستان پاکدشت، از غرب به شهرستان‌های اسلامشهر، رباط کریم و زرندیه محدود میشود.
مساحت بخش‌های سه‌گانه شهرستان ری: بخش مرکزی 174؛ بخش کهریزک 543 ، و فشاپویه 1645 کیلومتر مربع می‌باشد. شهر ری مرکز شهرستان ری بین مختصات جغرافیایی '36°35 شمالی، '26°51 شرقی واقع شده است. ارتفاع این شهر از سطح دریا 1062متر است. شهر ری در جنوب‌شرقی شهر تهران و متصل به اسن شهر است. فاصله ری تا مرکز شهر تهران بالغ بر 14کیلومتر است.
شهرستان رى یكى از شهرسـتان‌هاى استان تهران است كه از شـمال به تهران و از جنوب به قم و از مشرق به پاكدشت و ورامین و از مغرب به اسلامشهر، رباط كریم، زرند محدود مى‌شود. آب و هواى شهررى گرم و خشک و متوسط بارندگى آن 200 میلى‌لیتر است. شهرستان رى در دشت واقع شده و كوه‌هاى آن شامل كوه بى بى شهربانو، آراد كوه، كوه مره هستند. رودخانه‌هاى آن عبارتند از: رودخانه كرج، رودخانه جاجرود، رودخانه شور، رودخانه كن
نام رى در منابع باستان به اشكال گوناگون ذكر شده است: رگا (rega)، رغه (rege) از جمله نام‌هایى هستند كه بر این سرزمین نهاده شده است شهرری (منطقه 20)، جنوبی ترين منطقه شهری استان تهران، یکی از کهن ترین شهرهای ایران و جهان است که در ارتفاع 1062 متری از سطح دریا قرار دارد. آب و هوای این شهر معتدل و خشک است.
شهرستان ری دارای پنج بخش فشافویه، کهریزک، مرکزی، خاوران و قلعه‌نوو چهار شهر ری، حسن‌آباد، باقرشهر و کهریزک و نه دهستان است. سابقه و قدمت 6000 ساله شهرری، وجود اماکن و عناصر با ارزش تاريخی و هم چنين وجود حرم حضرت عبدالعظيم (ع) ويژگی های منحصربه فرد تاريخی، مذهبی و فرهنگی به اين منطقه بخشيده و آن را نسبت به ساير مناطق تهران مجزا و متفاوت ساخته است.
این منطقه قطب توسعه توریسم مذهبی استان تهران به شمار می رود. از ويژگی های دیگر منطقه می توان به همجواری با کوه بی‌بی شهربانو و حريم جنوبی شهر تهران، دسترسی مناسب با توجه به عبور کمربندی تهران (آزادگان) از شمال منطقه و نيز وجود ايستگاه های فعال مترو و امکان ارتباط سريع با تهران اشاره کرد.
بازرگانی، صنعتگری، کشاورزی و دامداری از مشاغل اصلی اهالی شهر ری به شمار می‌رود. نزدیکی شهرری به آرامگاه امام خمینی(ره) و فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، قرارداشتن پالایشگاه تهران در محدوده آن، اهمّیت جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی آن را دوچندان کرده است. در قدیم زبان مردم شهر ری و از جمله تهران، حد فاصل زبان دَری مشرق و زبان پهلوی مغرب و جنوب ایران بوده است. امروزه از این گویش اثری بر جای نمانده است. مردم این شهر مسلمان و شیعه هستند.
مشهور است که ری سیزدهمین شهری بود که در جهان بنا شد و به لحاظ قدمت باید با شهرهایی مانند بابِل مقایسه شود. این روایت در واقع از اوستا می آید. برخی معتقدند ری را پسر حضرت آدم و یا هوشنگ پسر طهمورث اولین پادشاه افسانه ای ایران بنا گذاشته است، که هر دو فقط افسانه هستند. از نظر علمی در بین شهرهایی که هنوز رونق دارند، شهر ری قدیمی ترین شهر ایران و نهمین شهر کهن جهان است. در این دسته بندی قدمت ری را بین 5 تا 6 هزار سال فرض کرده اند، که البته 8 هزار ساله بودن آن ثابت شده است
ری را به یکی از مهمترین شهرهای باستانی جهان تبدیل می کند زردشت در این شهر به دنیا آمده است. شاید به همین دلیل شهر ری تا مدت ها از شهرهای بسیار مذهبی بود که حکومتی مستقل و تحت نفوذ موبدان داشت از طرف دیگر این شهر بر سر راه جاده ابریشم واقع شده بود و مالیات بسیاری کسب میکرد. همچنین مردم ری نیز تاجر و ثروتمند بودند. به همین دلیل مالیات یا خراج ملک ری در طول تاریخ برای شاهان دیگر کشورها وسوسه انگیز بود. داریوش کبیر نیز در کتیبه بیستون از فتح ری یاد می کند.
او در این کتیبه ری را در جهت سرزمین ماد می نامد، تقریباً همه موافقند که محل تولد زردشت نیز شهری در نزدیکی سرزمین ماد بوده است. اما بر سر یکی بودن این دو واژه کمی اختلاف وجود دارد. شهر ری اولین پایتخت ایران بعد از انقراض هخامنشیان در عهد سلوکیان و از مهمترین شهرهای ساسانی بود. به هر حال ری استحقاق ثبت شدن در بین قدیمی ترین شهرهای تاریخ بشر را دارد و بی تردید میراثی جهانی است.
دیگر آثار و ابنیه تاریخى این شهر می‌توان به گورستان تاریخی ابن بابویه، برج طغرل، مقبره بی‌بی شهربانو، استودان گبرها، دژ رشكان، تپه میل، زندان هارون الرشید، برج نقاره خانه، برج ینانج، بقعه جوانمرد قصاب و نقش برجسته چشمه على اشاره کرد.
چشم اعلی یا چشمه علی
چشم سورنا یا چشم اعلا مشهورترین بخش ری در جهان است. یک داستان باستانی این است که چشم اعلی با تولد زرتشت جوشیدن گرفت و دقیقاً محل تولد زرتشت را نشان می دهد. البته این داستان ساختگی است و نمی تواند درست باشد. چون چشمه اعلی هشت هزار سال است که بی وقفه می جوشد ودر واقع دلیل گرد آمدن مردم برای ساختن نخستین بناها در ری همین چشمه بوده است.
کاوش های باستان شناسی در منطقه چشمه علی سه دوره مهم تاریخی اسلامی، اشکانی و پیش از تاریخ را در عمق 2، 5 و 10 متری از سطح زمین نشان داده است. دلیل نام گذاری این چشمه آن است که مردم محلی آب چشمه را اعلی ترین آب جهان می دانستند و اعتقاد عمومی بر آن است که شستن فرش در آب این چشمه جلای خاصی به آن می دهد بدون آن که به رنگ قالی لطمه بزند. در گذشته با پایان گرفتن کار بافت فرش قبل از هر کاری آن را در آب این چشمه می شستند. در گویش محلی نام چشم اعلی به چشمه علی تغییر کرد
سورنا، رستم دستان
سورنا یا سورن، که حالا یکی از خیابان های تهران و نیز ربات ملی ایران به نام او است، قوی ترین پهلوان دوران اشکانی بود که داستان های زیادی در مورد رشادت های او گفته اند. مجسمه مفرغین و بلند قامت سورنا در موزه ملی ایران نگهداری می شود. گفته می شود که سورنا همان رستم افسانه ها است. همانطور که نام کوروش به جمشید مبدل شد و نام هخامنشیان به کیانیان تغییر کرد در افسانه سرایی ها نام سورنا را به شکل رستم آوردند. سورنا پهلوانی بعد از شاه ایران، بلند مرتبه ترین شخص در تمام کشور بود و دوبار جان شاه را نجات داد که بار دوم برای نجات او جان خود را فدا کرد. افسانه ای محلی می گوید که درست بر بالای همین چشمه سورنا ازباروی ری بالا رفت و دشمنان را به زیر افکند و برای فتح ری از دست رومیان سنگ تمام گذاشت.
تپه میل
ساخت تپه میل یا آتشکده بهرام را به بهرام گور ساسانی نسبت می دهند. قدمت بنا چیزی بین 1800 تا 2000 سال است. چهارتاقی آن به طور کامل از بین رفته است و جز دو دیوار با دو طاق بسیار زیبا چیزی از نمای بیرونی باقی نمانده است. اگر پیشتر موزه ملی ایران را دیده باشید متوجه شباهت در ورودی موزه به در ورودی این بنا خواهید شد. منبع الهام هر دو اثر طاق معروف کسری است که مشهورترین بنای دوران ساسانی است.
ورودی شرقی از ورودی غربی بزرگتر است. کیفیت کار تاق ورودی و مشابهت آن با تاق کسری گواه اهمیت این آتشکده باستانی است. در داخل کاخ نقش یک ماهی بر روی دیوار به شکلی عالی کار شده است. احتمالاً در مقابل این آتشکده دریاچه ای وجود داشته که حالا خشک شده است یک راهروی زیر زمینی از زیر بنا عبور می کند که در حال حاضر امکان بازدید از آن وجود ندارد. کوزه های عظیم الجثه ای در این راهرو کشف شده که به شکل اعجاب آوری سالم هستند.
دژ رشکان
دژ رشکان، ارشکان یا اشکان هسته اولیه محافظت از شهر ری بود که توسط ارشک یا اشک اول بنا شد. معروف است که ساسانیان این دژ را تخریب کردند. ادوات جنگی بسیاری در این دژ کشف شد که حالا در مخزن موزه ایران باستان از آن ها نگهداری می شود. برخی منابع از تخریب گسترده آثار به جا مانده از دژ رشکان در دوران قاجار سخن می گویند.
باروی ری
در بالای چشمه اعلی می توانید رد دیواری را تشخیص بدهید که در نگاه اول بسیار ساده به نظر می رسد. اما با کمی اطلاعات این دیوار به شگفت آورترین چیزی تبدیل می شود که در تمام زندگیتان دیده اید.بگذارید چند عدد را با هم بررسی کنیم. اهرام مصر 5000 سال قدمت دارند. استون هنج 5100 سال قدمت دارد. معبد خرسنگی مالت که گاهی به عنوان قدیمی ترین بنای ساخت بشر شناخته می شود 5500 سال قدمت دارد. و این دیوار،
6000 سال قدمت دارد و قدیمی ترین بنایی است که به دست بشر ساخته شده و هنوز باقی مانده است.بر روی این دیوار لایه های بسیاری ساخته شده است که می شود به آن به چشم خلاصه تاریخ ایران نگاه کرد. این دیوار در زمان مادها بنا شد. بعد از زلزله بزرگ ری خراب شد و جانشین اسکندر مقدونی، سلوکوس آن را ترمیم کرد. اشکانیان نیز به بازسازی آن همت کردند.
سلجوقیان نیز دستی به این دیوار بردند. حتی بخش هایی در دوران قاجار دستکاری شد. حالا از هر زمانی ردی بر روی باروی کهن شهر مانده است. اما هنوز می توانید قسمت های بدون خشت را در حاشیه دیوار ببینید که رد قدیمی ترین تلاش باقی مانده بشر برای ساخت یک بنا است.
کتیبه فتحعلی شاه قاجار
فتحعلی شاه بعد از بازدید از نقش رستم و بیستون تصمیم گرفت تا از خود یک نقش برجسته به جای بگذارد. این عادت شاهان قاجار بود که از صورت خود نقاشی تهیه می کردند و به مجسمه سازان دستور می دادند تا مجسمه های آن ها را بسازند. یک نقاش، یک سنگتراش و یک معمار مأمور درست کردن این نقش برجسته شدند. این نقش با نقش رستم یک تفاوت عمده دارد.
در نقش رستم تصویر شاهان در حال جنگ و فتح و رشادت دیده می شود. اما در این نقش شاه بر روی تخت نشسته و تاج بر سر گذاشته است و خواص دورش را گرفتند. این تصویر تنبل در خور شاهان قاجار نیز هست. شاه در این نقش تاج کیانی را روی سرش گذاشته و بر روی تخت معروف طاووس نشسته است. نمونه ای از این تخت و تاج را می توانید در کاخ گلستان ببینید. البته از نمونه های اصلی در موزه جواهرات تهران نگهداری می شود.
بارگاه شاه عبدالعظیم
ابوالقاسم، عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن علی بن حسنبن علی بن ابی طالب، در این بارگاه مدفون است. در این مجموعه اشیاء بسیار قدیمی به چشم می خورد. صندوق روی مقبره در سال 725 هجری ساخته شده است و ششصد و هشتاد سال قدمت دارد. در چوبی در رواق شمالی نیز پانصد ساله است.
آثار مختلفی از دوران های مختلف در جای جای مجموعه به چشم می خورد که از آن جمله میشود به کاشی کاری هایی درست مشابه کاشی کاری کاخ گلستان اشاره کرد. مستقل از تاریخ، در چشم مردم بارگاه عبدالعظیم یکی از مقدس ترین مکان های تمام تهران به حساب می آید و زوار زیادی را به سمت خود جذب می کند.
آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) همانند دیگر زیارتگاه های بزرگ و معتبر در ابتدا شامل بنای حرم (قسمت اصلی و مرکزی) آن بود و به تدریج در طول سده های مختلف بناها و متعلقات دیگر پیرامون آن احداث شد و به صورت مجموعه ی بزرگ کنونی مشتمل بر حرم ها، رواق ها، مسجد، ایوان ها، صحن ها و دیگر آثار مربوطه و وابسته به آن درآمد.
این آرامگاه به همراه دو بقعه امامزاده حمزه (ع) و امامزاده طاهر (ع) یکی از مشهورترین زیارتگاه های شیعیان ایران بوده و مربوط به دوره ی ایلخانی، صفوی و قاجار است.بنای نخستین این آرامگاه را محمد پسر زید داعی علوی (قرن نهم میلادی) تعمیر اساسی کرد. در دوره ی قاجار تزئینات کاشی کاری و آیینه کاری و تهیه و نصب درهای نقاشی، منبت و خاتم و تعمیر ضریح و احداث مناره های بلند و نماسازی صحن اصلی و صحن های دیگر مجموعه آستان انجام گرفت و همچنین پوشش گنبد حضرت عبدالعظیم (ع) با خشت های مسی زرین و احداث دو مناره ی بلند آن در سال 1270 هجری صورت پذیرفته است.
امامزاده حمزه
امامزاده حمزه در صحن شرقی حرم قرار دارد و بعد از حضرت عبدالعظیم راحت‌تر است که به زیارت این امامزاده بیایید. این امامزاده از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است و گفته میشود که این بارگاه، قدیمی‌تر از آرامگاه حضرت عبدالعظیم است، اما بنای این مکان مقدس همچون بنای حضرت عبدالعظیم به مرور مرمت و تکمیل شده است.
امامزاده طاهر
حرم امامزاده طاهر در ضلع جنوبی صحن قرار دارد که با كاشی كاری‌های دوران قاجاری، یکی از زیباترین نقاط این مجموعه زیارتگاهی است. جالب است که بدانید قبر این امامزاده که او را از نوادگان امام زین العابدین(ع) می‌دانند، تا قرن‌ها ناشناخته بود و هنگام تعمیر قبرستان از روی سنگ قبر هویت آن مشخص شد.
بقعه و ضریح امامزاده طاهر توسط ظل السطان فرزند ناصرالدین‌شاه در عوض توسل به امامزاده طاهر و شفای دو چشمش انجام شد. اگر به زیارت امامزاده طاهر رفتید، فاتحه‌ای هم روانه بزرگان از دست رفته فرهنگ و ادب کنید، سعید نفیسی با سنگ قبری ساده در گوشه صحن امامزاده طاهر قرار دارد و سنگ قبر مهدی سهیلی كنار كفشداری زنانه در صحن همین امامزاده است.
باغ طوطی
در غرب صحن امامزاده حضرت عبدالعظیم باغی وجود داشت که مردم از قدیم به آن باغ طوطی می گفتند و ستارخان، شیخ محمد خیابانی، قاآنی شیرازی، قائم مقام فراهانی، آیت الله كاشانی، علامه محمد قزوینی، حسینعلی میرزا نصرت السلطنه، بدیع‌الزمان فروزانفر، طیب حاج رضایی، محمدعلی رزم آرا و بسیاری دیگری از کسانی که نام شان بارها در تاریخ تکرار شده، در اینجا دفن شده‌اند. سنگ قبر خشتی با حاشیه‌هایی سرخ رنگ متعلق به ستارخان، مشروطه خواه بزرگ ایرانی است. باغ طوطی یکی از دنج ترین محل‌های حرم است. از حیاط زیبای این باغ می شود منظره کل حرم را دید.
مقبره بی بی شهربانو
طبق کتیبه موجود در آن و باور مردم مقبره شهربانو همسر امام سوم شیعیان حسین بن علی (ع) و مادر امام چهارم شیعیان سجاد (ع) است. این مجموعه محوطه‌ای است مستطیل شکل (شمالی ـ جنوبی)، به طول 33 متر و عرض 22 متر که با دیواری سنگی متعلق به سدهٔ چهارم محصور گردیده و از شمال به کوهستان محدود میشود.
در بخش جنوبی آن چند بنای محکم سنگی با پوشش گنبدی از سنگ و آجر وجود دارد. محوطه اصلی با احداث دیوارهای جدید، رواق‌ها، اتاق‌ها، راهرو و غیره در دوره‌های گوناگون به دو قسمت تقسیم شده‌است. بنای اصلی بقعه از سنگ و گچ ساخته شده و طاق‌های آن آجری است.
از سبک و وضع بنا برمی آید که هسته اصلی آن در دوره ساسانی ساخته شده باشد و در سدهٔ چهارم از آن برای آرامگاه استفاده شده و قسمت‌هایی به آن افزوده‌اند.
این بقعه مشتمل بر حرم کوچک چهارگوشی است با ابعادی در حدود 25ر3متر مدخل اصلی حرم را به مشرق و دارای سردری است متعلق به روزگار صفوی، اما گنبد کاشی‌کاری و برخی گچ بری‌ها و تزیینات آن از آثار دوره قاجار است. جلو سر در، دهلیزی قرار دارد که در گذشته به صورت ایوانی بوده و بخشی از حیاط اندرون بقعه به شمار می‌آمده‌است. در جنوب همین دهلیز بنای مربع سنگی استواری متعلق به قرن چهارم وجود دارد.
در جنوب حرم نیز اتاق طویل مسدودی در جهت شرقی ـ غربی قرار دارد که احتمال داده‌اند متعلق به دوره ساسانی باشد. این اتاق از مشرق به بنای مربع سنگی مذکور منتهی می‌گردد و معلوم میشود که در آغاز، راه ورود به بنای سنگی بوده‌است.
در شمال حرم، مسجد یا رواقی از دوره قاجاریه وجود دارد. صحن بزرگتربقعه که حیاط بیرونی آن محسوب میشود در شمال همین مسجد قرار دارد. در شمال صحن اتاقی برای اقامت میهمانان متولی یا زوّار دیگر احداث شده‌است. پایین پله‌های بقعه بی‌بی شهربانو و در سمت راست غاری به چشم می‌خورد که مدخل تنگ و باریکی دارد. داخل غار نیز برای نذر شمع روشن می‌کنند. در قسمتی از این هم غار پنجره‌ای مشبک قرار دارد که می‌گویند دختران جوان برای گشوده شدن بختشان بر روی آن دخیل می‌بندند
امامزاده عبدالله
از میدان شهرری چند دقیقه‌ای که به سمت شمال در خیابان فداییان اسلام پیاده روی کنید، به امامزاده عبدالله می‌رسید. امامزاده‌ای که نسبش به امام زین‌العابدین(ع) می‌رسد. گورستان امامزاده عبدالله بیش از 300 مقبره دیرینه دارد و بزرگانی مثل استاد هوشنگ ظاهری، اسدالله افشار، عمادالمالك مهدوی و منصور شریف در آن دفن شده‌اند.
ابن بابویه
از میدان شهرری باید سوار تاکسی یا اتوبوس‌های دولت‌آباد شوید تا به امامزاده و گورستان ابن‌بابویه برسید. ابن بابویه نخستین گورستان شهرری و دومین گورستان تهران محسوب میشود و شیخ‌صدوق یا همان ابن بابویه در اینجا دفن شده است.
بقعه جوانمرد قصاب
«جوانمرد قصاب» یک شخصیت نیمه افسانه‌ای و نیمه تاریخی است که بقعه اش در نزدیکی شهرری واقع شده است. بعضی از اهالی منطقه اعتقاد دارند که این مکان مقبره ابوالعباس قصاب آملی معروف به «ابوالعباس قصاب جوانمرد» است. این بنا را به شکل چهار ضلعی مشاهده می کنید
که هر طرف آن طولی حدود 10 متر دارد. قبری در داخل آن دیده می شودجوانمرد قصاب در آن جا دفن شده و ارتفاع این قبر حدود1 متر است. نمای داخلی دارای رسمی بندی‌های زیبایی است. داخل بنا با ملات کاهگل و گچ، اندود شده بود که روی آن و نمای بیرونی را با سیمان پوشانده اند.
در نمای شرقی و جنوبی بقعه قاب بندی مشهود است. در ورودی واقع در ضلع غربی با تبعیت از قوس درگاه که تیزه‌دار است به صورت چوبی بوده و تخریب شده است.
در قرن نهم، ملاحسین کاشفی در فتوّت‌نامه سلطانی نام جوانمرد قصّاب را عبداللّه و نام پدرش را عامر بصری ذکر کرده و او را یکی از «هفده کمر بسته» علی (ع) و از ملازمان محمد حنفیه دانسته است. ابیات لوحه قبر داخل بقعه نشان می‌دهد که صاحب آن را همان پیر افسانه‌ای صنف قصاب دانسته‌اند. محله اطراف بقعه نیز جوانمرد قصاب نام گرفته و قصه جوانمرد قصاب برای مردم این محل، معروف و مقبره او زیارتگاه است
برج نقاره خانه یا برج یزید،
در ناحیه شمالی امین آباد شهر ری و بر بالای کوه ری قرار دارد. دارای ساختاری متشکل از لاشه سنگ و گچ است و نمای آن تزیینات آجرکاری به همراه قوس‌های جناغی تزیینی دارد واز نظر قدمت متعلق به دوره سلجوقیان است. این برج آجری که ارتفاع آن به سه متر می‌رسد، در حدود 1000سال پیش به دست شخصی به نام بزرگ امید جهت استفاده شخصی ساخته شد.به گفته برخی پژوهشگران ممکن است مقبره یکی از شاهان سلجوقی باشد. جهت استفاده شخصی ساخته شدو این مکان مقبره یکی از شاهان سلجوقی باشد. این برج دارای هشت ترک است که سبب زیبایی و استحکام آن شده است.
برج طغرل
از دیدنی های شهر ری برج طغرل است که در شرق آرامگاه ابن بابویه قرارگرفته است. ارتفاع برج طغرل ۲۰ متر است و مساحت آن به حدود 45 مترمربع می رسد و مصالحی که برای ساخت آن استفاده شده است، خشت و آجر هستند. قدمت برج طغرل به دوره سلجوقیان بر می گردد و می توان یکی از ویژگی های خاص آن را کاربرد آن به عنوان ساعت آفتابی دانست. این برج که در مسیرهای اصلی عبور و مرور کاروان ها و مسافران بوده است در شب هایی که مهتاب در آسمان نبود، با آتشی که در بالای باروی آن روشن می شد، مسیر را مشخص می کرد و نوری به اطراف می تاباند.
چهره های معروف ری
برج طغرل ری یکی از دیدنی ترین دیدنی های این شهر باستانی است. زندان هارون، قلعه گبری، کاروانسرای شاه عباسی ری و ده ها دیدنی دیگر در تمام شهر پراکنده شده اند. اما نام بردن از چهره های مشهور ری نیز کار دشواری است. شاید زکریای رازی مشهورترین آن ها باشد. کاشف الکل و اسید سولفوریک در ری به دنیا آمد و در همین شهر از دنیا رفت عبدالرحمن صوفی رازی، کاشف کهکشان، کاشف کهکشان آندرومدا و کاشف ابرهای ماژلانی نیز اهل ری بود. شیخ صدوق، نجم الدین رازی، حسن صباح، فخر رازی و بهرام چوبین از دیگر چهره های نام آشنای ری هستند. مهدی مهدوی کیا، جواد نکونام، شهید مرتضی آوینی، حمید سوریان و علیرضا دبیر نیز در شهر ری متولد شدند. استاد بدیع الزمان فروزانفر افتخار شهر ری و تمام ایران است.
آتشکده بهرام
یکی از آثاری که از زمان ساسانیان در شهر ری باقی مانده است آتشکده بهرام یا آتشکده ری (تپه میل) می باشد که در نزدیکی این شهر قرار گرفته است. شما برای اینکه بخواهید از این آتشکده بازدید کنید باید در جنوب شرقی شهر ری به سمت ورامین 12 کیلومتر را طی کنید و در روی تپه ای در قلعه نو بخش کهریزک آن را مشاهده نمایید. برخی اعتقاد دارند افرادی که از دور این تپه را می دیده اند، بقایای کاخ را شبیه به دو پایه می دیدند که به همان دلیل این تپه به میل نیز معروف شده است. بخشی از این آتشکده زمانی که اسکندر به ایران حمله کرد تخریب شد و در حال حاضر قسمتی از چهارطاقی آن باقی مانده است.
آب انبار آراد
از دیگر دیدنی های شهر ری آب انبار آراد است که در روستایی با همین نام در بخش فشافویه شهر ری وجود دارد. این بنا که بادگیرش شما را به یاد شهر یزد می اندازد یک آب انبار خاص است که علاوه بر بادگیرها دارای یک گنبد می باشد. ارتفاع این گنبد 10متر است، کله قندی می باشد و از خشت بنا شده است. یکی از زیبایی های این بنا وجود یک نورگیر فانوسی است که در بالای گنبد دیده می شود و مشبک است.
مشاهیر و بزرگانی که در شهرری دفن شده اند.
علاوه بر امامزادگانی که در ری دفن شده‌اند، بسیاری از رجال سیاسی وهمچنین عالمان مسلمان هم در این شهر و مخصوصا در حرم عبدالعظیم حسنی مدفون‌اند.
برخی از این چهره‌ها عبارتند از:
احمد بن اسحاق رازی، از اصحاب امام هادی(ع)
ابوالفتوح رازی
حسین بن علی الخزائی، از مفسران شیعه، نویسنده تفسیر ابوالفتوح
قوامی رازی، شاعر مشهور در عراق، در قرن ششم
محمد بن زکریای رازی، پزشک و فیلسوف مسلمان.
امام فخر رازی، یا محمد بن عمر فخرالدین
خطیب رازی
شیخ صدوق
محدث و فقیه شیعه در قرن چهارم هجری و نویسنده من لایحضره الفقیه، از کتب اربعه شیعه
ابوالفضل تهرانی، نویسنده کتاب شفاء
الصدور فی شرح زیارة العاشور
ابوالقاسم کلانتری، نویسنده کتاب مطارح الانظار
محمدعلی شاه‌آبادی، فیلسوف، عارف و فقیه شیعه، از استادان امام خمینی
محمد ثقفی تهرانی، نویسنده تفسیر روان جاوید، و پدر همسر امام خمینی
جلال‌الدین محدث ارموی، نویسنده معاصر
ابوالقاسم کاشانی، روحانی مبارز و از رهبران نهضت ملی نفت
ناصرالدین شاه قاجار که پیش از انقلاب اسلامی محل دفن او در حرم عبدالعظیم حسنی، به رواق ناصری مشهور بود و پس از وقوع انقلاب، به رواق آیت الله کاشانی تغییر نام داد و سنگ قبر ناصرالدین شاه، به کاخ گلستان منتقل شد
ملا علی کنی،از فقهای مشهور قرن سیزدهم هجری و نویسنده آثار متعدد در رجال و فقه شیعه
محمدتقی فلسفی،واعظ و خطیب مشهور
میرزا ابوالحسن جلوه، فیلسوف شیعه و نویسنده آثار فراوان در فلسفه و حکمت اسلامی
ملا محمد آملی، از فقهای عصر مشروطه و از یاران شیخ فضل الله نوری و همچنین از طرفداران مشروطه مشروعه
ذبیح الله محلاتی، نویسنده کتاب اختران تابناک یا کشف الکواکب که شرح کاملی است از زندگی امامزادگان مدفون در ری
محمدباقر کمره‌ای، مولف و مترجم
ابوالحسن شعرانی، از فقهای شیعه و نویسنده آثار متعدد در تفسیر، اخلاق و عرفان
جلال آل احمد
شیخ محمد خیابانی
ستارخان
سید محمد طباطبایی
ابنیه تاریخی و مذهبی
این شهر کهن ایرانی امروز در جنوب پایتخت، هنوز نشانه‌های تمدن چند صد ساله و چند هزار ساله‌اش را نگاه داشته است. در این قسمت تاریخی شهر تهران می‌توانید پس از زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی، به بازار 500 ساله حرم سری بزنید.
در جنوب غربی میدان حضرت عبدالعظیم کاروانسرای شاه عباسی از آثار دوران صفویه قرار دارد. علاوه بر این‌ها، سری هم به چشمه علی بزنید. در دامنه شمالی کوه بی‌بی شهربانو هم می توانید سراغ دخمه گبری‌ها مربوط به دوره ساسانیان را بگیرید. قلعه طبرک و قلعه گبری هم از بازمانده‌های باستانی تمدن ری هستند که به دوره ایران پیش از اسلام نسبت داده می‌شوند
بازار ری شهری با این رونق و وسعت و قدمت بی تردید به یک بازار درخور نیازمند بوده است. بازاری که در گذشته یکی از پر رونق ترین بازارهای ایران بود، هنوز هم زنده و پابرجا است. این بازار مانند بیشتر بازارهای ایران که به مسجدجامع یا مکانی مقدس ختم می شوند به حرم شاه عبدالعظیم می رسد.
بازار کنونی در دوران صفویه ساخته شده است و حدود 5 قرن قدمت دارد. به طور سنتی در این بازار ادویه جات وارد شده به وسیله جاده ابریشم فروخته می شد که هنوز هم می شود آن ها را پیدا کرد. اما شاید برای شما جذاب ترین بخش بازار کباب مشهور ری باشد. کبابسراها در انواع واقسام شکل ها و قیمت ها در بازار هستند. کباب سبز شهر ری که متشکل از کباب کوبیده و سبزیجات معطر است را در هیچ جای دیگر نمی توانید پیدا کنید.
طعم کباب‌های معروف بازار عبدالعظیم را باید چشید. باغ طوطی نزدیک ترین محل در داخل صحن بزرگ است و از آنجا از هر کدام از فرعی‌های غربی که خارج شوید، به بازار حرم و خوراکی فروشی‌های آن می‌رسید. همه فرعی‌های بازار حضرت عبدالعظیم پر است از كبابی‌هایی كه قدیم اسم و رسمی برای خودشان داشتند. هنوز هم هستند كبابی‌هایی كه ساختار قدیمی خود را حفظ كرده‌اند و پرسی كباب به مشتریان خود می‌دهند كه لای نان سنگک با سماغ و ریحان هر زائری را به سمت خود می‌كشد. تقریبا تمام کبابی‌های اینجا غذای خوشمزه‌ای دارند.
سوغات ری
بعد از خوردن غذا باید به فکر خرید سوغاتی بود و به بازار تاریخی حضرت عبدالعظیم كه از بازارهای تاریخی است، سری زد و انواع سجاده و گیاهان دارویی و یا همان عطاری های قدیمی و نام دار ، انواع آبنبات ها و خشکبار و انواع عطر ها و پر از مغازه‌های فروش تسبیح، انگشتر، انگشترهای عقیق، فیروزه، شرف شمس و تسبیح های قیمتی و زیورآلات نقره‌ای است که به قیمت‌های مختلف می‌توانید تهیه کنید. اگر هم خواستید می‌توانید ادویه، عرقیات گیاهی و همین طور سوهان را هم از همین جا بخرید.
