خرید از سراسر دنیا

مطالب پیشنهادی از سراسر وب

» جاذبه های گردشگری ، تاریخی و فرهنگی تربت حیدریه

جاذبه های گردشگری ، تاریخی و فرهنگی تربت حیدریه

پایتخت ابریشم کشور

تربت حیدریه شهر و مرکز شهرستان تربت حیدریه ، در استان خراسان رضوی ، ایران است. تربت حیدریه یکی از شهرهای استان خراسان رضوی است. تربت‌ حیدریه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ ترین مراکز تولید زعفران شناخته می‌شود و عرفای زیادی را در دل خود پرورش داده است. تربت‌ حیدریه از شرق به تایباد، تربت‌جام و رشتخوار، از غرب به کاشمر، از شمال به مشهد، نیشابور و فریمان و از جنوب به شهرستان مه ولات منتهی می‌شود. وسعت این شهرستان حدود 24 هزار کیلومتر مربع بوده و حدود پنج قرن است که نامش با عرفان، پیوند خورده است. این شهرستان در حال حاضر دارای جمیعتی بیش از 250 هزار نفر بوده و با توجه به پتانسیل منطقه، جای پیشرفت بسیاری دارد.نام تربت در فارسی به معنای محل دفن است ، بنابراین نام شهر به معنی محل دفن حیدر به نام قطب الدین حیدر عارف صوفی است

تربت حیدریه یکی از بزرگترین تولید کنندگان زعفران جهان است و همچنین در تولید ابریشم نیز حرفهای بسیاری برای گفتن دارد. شهرستان تربت حیدریه از غرب به نیشابور، از شمال شرق با تربت جام و فریمان، از جنوب شرق با خواف، از جنوب به قائن و گناباد و از جنوب شرق مجاور با کاشمر است. این شهرستان زمانی نه چندان دور وسعت زیادی داشت،

به گونه‌ای که شهرستان‌ های خواف، رشتخوار، مه ولات و زاوه را درون خود جای داده بود. تربت حیدریه علاوه بر اینکه قطب زعفران دنیا می باشد، پایتخت ابریشم کشور نیز به شمار میرود به طوری که 70./. کل محصول ابریشم کشور در این شهرستان تولید میشود.

قرار گرفتن تربت حیدریه در مسیر اتصال جنوب کشور به مشهد مقدس، این شهر را تبدیل به منطقه اصلی عبور زائران علی بن موسی الرضا (ع) از هشت استان کشور کرده است.همین امر سبب شده سالانه تعداد قابل توجهی از مسافرین و زائرین امام رئوف، از جاذبه‌های گردشگری تربت حیدریه دیدن کنند.

 مجموعه قطب الدین حیدر

شیخ قطب الدین حیدر، فرزند تیمور و از نوادگان سلطان شاه سالوری از شاهزادگان ازبک و از تبار خاقان ترک بوده است. وی مجذوب شیخ ابوالقاسمی شد که در زاوه سکنا داشته است و به هوای دیدار شیخ، راهی این دیار شد

مجموعه قطب الدین حیدر، شامل آرامگاه قطب الدین حیدر و ایوانی از مسجد جامع قدیم است که در مرکز شهر تربت حیدریه قرار دارد. این مقبره در میان محوطه زیر گنبد قرار گرفته و ضریح چوبی است. در امتداد فضای ورودی نیز محرابی تعبیه شده است. بنای موجود در چندین دوره تاریخی مورد توجه قرار گرفته است به نحوی که شالوده آرامگاه احتمالا در دوره تیموری با گنبد دو پوسته گسسته استوار بر تاق نماهای شانزده گانه ایجاد شده است و در دوره صفویه به همت خواجه سلطان محمود تربتی نیز تغییراتی در معماری آن صورت گرفته است.

در ضلع غربی این مقبره، ایوان مسجد جامع قدیم تربت حیدریه جلب نظر می‌کند. بنای مسجد جامع، آجری است و تاریخ بنای آن که بر سنگ سیاه و لوح مانندی حک شده است نشان دهنده سال ۱۰۴۵ ه.ق است و بانی ساخت مسجد نیز خواجه عبدالله فرزند درویش علی تربتی ذکر شده است.

کاروانسرای طبسی

این کاروانسرا در مجاورت مجموعه تاریخی قطب الدین حیدر قرار دارد. این رباط را حاج محمد ابراهیم طبسی از تجار معروف عصر قاجار در اواخر این دوره در ملک شخصی خود بنا کرد. رباط طبسی در زمره بناهای دو ایوانی است که شامل فضای ورودی، هشتی، تعدادی حجره مشرف به میان سرای بنا، انبار و اصطبل است.

موزه مردم شناسی

قسمتی از بنای رباط طبسی به موزه مردم شناسی تربت حیدریه اختصاص یافته است که در غرفه‌های مختلف آن، آداب و سنن، حِرف و صنایع دستی مردم این خطه به معرض دید عموم در آمده است و بر زیبائی این مجموعه افزوده است. این مجموعه یکی از پر رونق‌ترین مقاصد هدف گردشگران و مردم خود شهرستان است.

خانه امینی

این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار و محل زندگی امین التجار، از تجار معروف شهر تربت حیدریه در آن دوران بوده است. این بنا دارای تزئینات آجرکاری، کاشیکاری و گچ بری‌های زیبایی است که هنوز پس از گذشت سالیان متمادی، پابرجا مانده است.

حمام حاجی رئیس

این بنا در اواخر دوره قاجار توسط حاجی رئیس بنا شده است. از فضاهای مهم این حمام می‌توان به رشته پلکان‌های ورودی، سربینه، بینه، گرمخانه و مخازن آب سرد و گرم اشاره کرد که از ویژگی‌های جالب توجه آن هشت ستون سنگی بسیار زیباست که فضای گنبدی بینه را پدید آورده است و در میان فضای آن نیز حوض سنگی به شکل هشت ضلعی قرار دارد.

مزار بوری آباد

بنای تاریخی امامزاده احمد الرضا (ع) بوری آباد مربوط به دوره صفویه از آثار ثبت شده ملی کشور است. این بنا با پلان مربع، مدفن یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. این بنا در کیلومتر4 جاده تربت به گناباد واقع شده و دارای امکانات رفاهی از قبیل زائرسرا، حسینیه و سکوهای اقامتی است.

مقبره و مسجد شیخ حیدر کدکنی

بنای مقبره در گذشته دارای کاشی‌های فیروزه‌ای و مسدس بوده که هم اکنون آثار کمی از آن برجای مانده است. بر گوشواره های فضای داخلی بقعه، هشت ستون سنگی در نبش دیوار نصب است که بر آن با گچ، قسمتی از سوره مبارکه (یس) با خط سفید در زمینه‌ای لاجوردی نقش بسته است و در زاویه جنوب غربی در بخش باقیمانده کتیبه، مشاهده می‌شود. مسجد شیخ حیدر کدکنی نیز فضایی است به صورت شبستان که محرابی هشت گوشه زینت بخش آن شده و دیواره شمالی آن دو اشکوبه است.

موزه حیات وحش

این موزه که در آن گیاهان و جانوران بومی منطقه به نمایش گذاشته شده‌اند در انتهای بلوار شهید باهنر ، جنب پارک ملت قرار گرفته است. گردشگران با حضور در این مجموعه می توانند اطلاعات ارزشمندی در خصوص گیاهان و جانوران بومی منطقه کسب کنند.

باغ ملی

باغ ملی تربت حیدریه در انتهای خیابان مطهری واقع شده است. این بوستان با قدمتی یکصد ساله و با درختان کاج سر به فلک کشیده، دارای گل و گیاه‌های زینتی بر فراز تپه‌ای در مرکز شهر تربت حیدریه خود نمائی می‌کند.

باغ ملی تربت حیدریه یکی از زیباترین پارک‌های ملی کشور است که به واسطه داشتن فضائی بکر و امکانات تفریحی و توریستی مناسب، پذیرای جمع کثیری از مسافران و گردشگران است. همجواری این پارک بزرگ با ابنیه تاریخی همچون قطب الدین حیدر، رباط طبسی و مسجد جامع قدیم سبب شده به مکانی شناخته شده و پر جاذبه برای گردشگران تبدیل شود.

آبنما، نورپردازی و دیواره‌های سنگی ورودی این پارک که بر شهر مشرف است، آن را به فضائی منحصر بفرد تبدیل کرده است.

پارک کوهستانی پیشکوه

در امتداد مسیر زیارت حرم مطهر امام رضا(ع)، تربت حیدریه آخرین اطراقگاه تا مشهد است. در حاشیه جاده آسیایی که مسیر شرقی جاده ابریشم کهن است، در کوهپایه و تپه‌های مشرف به شهر تربت حیدریه، پارک کوهستانی پیشکوه به وسعت 800 هکتار در حاشیه جنوب غربی این شهر واقع شده است. این پارک با قرار گرفتن در دامنه کوه و داشتن چشم اندازهای طبیعی زیبا، مجموعه استخر و آبشار مصنوعی، پارک سنگی، رستوران و شهربازی کودکان، یکی از پارک‌هایی است که به عنوان منطقه نمونه گردشگری کشور شناخته شده است.همچنین کمپ ثامن متصل به آن، محل مناسبی برای استراحت مسافران می باشد .

منطقه گردشگری رودخانه حصار

روستای حصار در بخش بایگ شهرستان تربت حیدریه و 55 کیلومتری غرب این شهر، از زیباترین مناطق ییلاقی شهرستان است که دارای رودخانه دائمی و پر آبی است که با وجود خشکسالی‌های اخیر، همچنان جاری و روان است. این رودخانه که در مجاورت شرق روستا است، از شمال به جنوب امتداد دارد و دارای چشمه سارها و باغ‌های زیبا با درختان مثمر همچون آلو، گردو، سیب، گلابی، هلو، گیلاس، آلبالو و دیگر میوه‌های مناطق سردسیر است. حصار، روستای هدف گردشگری نیز است و همواره در روزهای تعطیل، مملو از جمعیتی است که برای استراحت و گردش به دامن طبیعت پناه آورده اند.

آبشار رود معجن

آبشار رود معجن که از جاذبه‌های بسیار دیدنی‌ استان است، در 48 کیلومتری غرب تربت حیدریه و در 4کیلومتری شمال روستای رود معجن قرار دارد. ارتفاع آبشار رود معجن 28متر است و شاخه اصلی این آبشار نیز از کوههای چهل تن سرچشمه گرفته است. روستای رود معجن با داشتن باغ‌های میوه فراوان و رودخانه، یکی دیگر از مناطق گردشگری و دیدنی این ناحیه است.

قله ملکوه

قله مرتفع ملکوه، سومین قله بلند استان است که ارتفاع آن در بلندترین نقطه به 2768متر می‌رسد. قله ملکوه در جنوب شهر کدکن و غرب روستای زیبای حصار، در فاصله 70 کیلومتری تربت حیدریه قرار دارد.این قله با طبیعتی بسیار زیبا، آب و هوایی تقریبا سرد و دریاچه‌ای زیبا به نام گل خاتون، همیشه پذیرای گردشگران و کوهنوردان سراسر کشور بوده است.

لباس محلی مردان در خطه خراسان رضوی

سرپوش‌ها: کلاه نمدی، شب‌کلاه، مندیل، کلاه دوره دار، کلاه پهلوی، کلاه قرص، عرقچین، کلاه ترمه و گردن پیچ

تن‌پوش: جلیقه، پیراهن، قمیس، لباده، نیم‌تنه، پالتو، شلوار، قارت (شبیه به کت ولی بلندتر)، قبا، مچ پیچ (پارچه‌ای که مردان به دوردست می‌بندند) و پاپوش

لباس‌های محلی زنانه

سرپوش، دستمال، روبند، کلوته (نوعی کلاه که با سکه تزئین می‌شود)، کوسه (شبیه به چارقد ولی نازک‌تر مخصوص تابستان)، عرقچین، تن‌پوش یا پیراهن، دالاق (شبیه به جوراب از نوک پا تا کمر را می‌پوشاند)، شلیته، شلوار، یل (شبیه به جلیقه)، چادر، پاپوش

سوغات تربت حیدریه   

به دلیل تنوع آب و هوایی موجود در منطقه، محصولات کشاورزی فراوانی در شهرستان تولید می شود اما مهم ترین محصولات کشاورزی که سوغات شهرستان به شمار می آید زعفران و بادام است. همچنین نوعی حلوا با نام حلواجوزی (حلوا گردویی) که بیشتر در بخش بایگ شهرستان تولید می شود از دیگر سوغات شهرستان است

صنایع دستی زیبای شهرستان تربت حیدریه را از دست ندهید.در این شهر زیبا هنرمندانی هستند که آثار زیبایی را خلق می کنند.

صنایع دستی شهر تربت حیدریه

چاقو

فرش‌بافی

ابریشم‌بافی

نمدمالی

گلیم‌بافی

پلاس بافی

سفالگری

غذاهای محلی تربت‌حیدریه و روستاهای آن می‌توان به اشکنه ریواس، کدو بشیر، بلغور بشیر، قروتی، گرماس، ماست جوش و اشکنه بنه اشاره کرد.

گردشگری تربت حیدریه بسیار زیبا و چشم نواز می باشد به طوری که هر گردشگری را مجذوب خود می کند.

تربت حیدریه یک شهر بسیار زیبا و همچنین تاریخی می باشد.

جاذبه های گردشگری تربت حیدریه

پارک باغملی

مزار بی بی حسنیه

پل کسکک

مسجد جامع قديم

کاروانسرای طبسی

حمام حاجی رئیس

منزل قدیمی حاجی رئیس

کاروانسرای لاری

مزار امامزاده احمدالرضا (بوری آباد)

آبشار رود معجن

باغ ملی تربت حیدریه

پارک جنگلی پیشکوه

مزار شیخ ابوالقاسم گورکانی

آتشکده بازه هور

 آداب و رسوم

مردم تربت حیدریه نظیر دیگر مناطق استان دارای اعتقاد و باور هایی می باشند که از زمره میراث ناملموس اجتماعی و فرهنگی این خطه محسوب می شود.

مراسم چهارشنبه سوری شب آخرین چهارشنبه سال را، چهارشنبه سوری می گویند که مردم فرهنگ دوست تربت حیدریه با بوته هیزم و یک کوزه پر از آب به بالای پشت بام (ایوان خانه) رفته و بعد از آتش زدن هیزم کوزه آب را بر روی آن رها می کنند.

مراسم شب چله

مردم مناطق تربت حیدریه شب یلدا را با شب نشینی خانواده و اقوام و قصه گویی و نقل های قدیمی و همچنین پذیرایی با تنق الت و میوه می گذرانند.

شب یلدا از اهمیت خاصی برخوردار است. این شب را با شب نشینی چند خانواده دور هم کوتاه می کنند و در حالی که به قصه ها و ماجراهای جالب بزرگترها گوش می دهند، میوه هایی چون هندوانه، سیب، انار و تنقلات و شیرینی می خورند. هندوانه از جمله میوه هایی ست که می بایست بر سفره های شب چله باشد چراکه بر این باورند که سردی هندوانه خورنده اش را از رنج گرمای تابستان پیش رو نجات خواهد داد. هم چنین مردم تربت حیدریه معتقدند که در معده هر انسانی کرمی وجود دارد که با خوردن هندوانه در شب یلدا دفع می شود.

عید نوروز

مردم تربت حیدریه مراسم ویژه ایام نوروز مانند خانه تکانی، کاشتن سبزه و تهیه انواع شیرینی، آیین خاص پخت سمنو را برگزار می کنند

مراسم كف زنی سنتی

 شب های سرد و طولانی زمستان به ويژه شب چله، خانواده ها و اقوام گرد هم می آیند تا کف خوراکی را که از ریشه گیاه آماده می شود، تهیه نمایند .

مراسم ازدواج

در تربت حیدریه به شبی که اولین فرد از خانواده داماد به خواستگاری دختر می رود شب کدخدایی می گویند و از زمان تعیین مهریه و شیربها تا زمان عقد را دوران نامزدی می نامند، تعیین زمان عقد در شب جواب استنی و با توافق طرفین صورت می گیرد و برای عروس و داماد یک دست لباس و حلقه نامزدی خریداری می شود. دو سه روز قبل از مراسم عروسی جوانان ده جمع شده و داماد خبر می کنند تا مراسم هیزمی را انجام دهند. داماد به اولین نفری که به روستا برسد دستمالی ابریشمی و عرقچین هدیه می دهد. در روز عروسی مدعوین در خانه داماد به رقص و پایکوپی می پزردازند و نهار می دارند آنگاه داماد جهت مراسم حمام و حنا بندان روانه حمام می شود و 5 زن سفید بخت دست ها و پاهای عروس را حنا می گذارند و آتو می خوانند. این مراسم با خواندن خطبه عقد ادامه می یابد و از سایر آداب ازدواج در تربت حیدریه می توان به چیدن سفره عقد، پا انداز، پایتختی و داماد سلامی اشاره کرد.

 بازی های محلی

از بازی های محلی اين شهرستان مي توان به کلاه جانک، توپ نوکنی، توپ گرفتنک، استای سه پایه، توپ آغالک، هفت سنگ، خرپلک، توشله چینی و توشله بازی، پادشاه بازی اشاره نمود.

رقص های محلی

این حرکات جزئی از فرهنگ مردم تربت حیدریه بوده و در مناطق روستایی شامل رقص ها انفرادی ، برخي دونفره و بر دسته جمعی می باشد رقصهای دونفره معمولا چوب بازی است و نوع دسته جمعی معروف به دوره است        


بازدید سایت خود را میلیونی کنید
فرم ارسال نظر


مطالب پیشنهادی از سراسر وب




  مشاور ایرانی در لندن   |   گردشگری ارم بلاگ   |   تهران وکیل   |   فروش تجهیزات ویپ  


آخرین مطالب این وبلاگ

آخرین مطالب مجله


درمان انواع بیماری ها با مصرف آب قلیایی درمان انواع بیماری ها با مصرف آب قلیایی مشاهده