آداب و رسوم ایرانیان در شب یلدا

شب یلدا، جشن بلندترین شب سال

یک جشن ایرانی باستانی که اساساً فرا رسیدن انقلاب زمستانی و طولانی ترین شب سال را برای قرن ها جشن می گیرد، شب یلدا (یا شب چله) است. به زمانی اطلاق می شود که بین غروب آفتاب آخرین روز پاییز (30 آذر در تقویم ایرانی برابر با 21 دسامبر) تا طلوع خورشید اولین روز زمستان (اول دی در تقویم ایرانی برابر با 22دسامبر ) است.

این شب یکی از شب‌های مقدس و یکی از مهم‌ترین جشن‌های ایران باستان به شمار می‌رود و از سال ۵۰۲ پیش از میلاد در زمان داریوش اول، معروف به داریوش بزرگ، رسماً وارد تقویم رسمی ایرانیان باستان شد.

شب یلدا چه قبل و چه بعد از اسلام در فرهنگ ایرانیان از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همواره انگیزه ای برای جمع شدن اقوام دور و نزدیک به شمار می رفته است. جشن هایی که در این شب برگزار می شود یک سنت قدیمی است.

از آنجایی که در زمستان روزها بلندتر و شب ها کوتاه تر می شوند، ایرانیان آخرین شب پاییز را به عنوان تجدید خورشید و پیروزی نور بر تاریکی جشن می گیرند.

شب یلدا یک سنت دیرینه است که از دیرباز مورد توجه ایرانیان بوده است. در قدیم تاریکی را نشانه اهریمن می‌دانستند، از این رو ایرانیان در شب یلدا که طولانی‌ترین شب سال است، بر اثر نور آتش، آتش روشن می‌کردند تا از شر نیروهای شیطانی در امان بمانند.

مانند ایران، کشورهای آسیای مرکزی از جمله افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و برخی از کشورهای قفقاز مانند آذربایجان و ارمنستان، و برخی از مناطق پاکستان، هند و کشمیر که سنت مشابهی دارند، شب یلدا را جشن می گیرند.

سنت و آداب و رسوم ایرانیان در شب یلدا با کشورهای دیگر متفاوت است. در آستانه شب یلدا شوری وصف ناپذیر در میان خانواده های ایرانی به وجود می آید که می خواهند خود را برای این شب آماده کنند.

«یلدا» نام طولانی‌ترین شب در تقویم ایرانی است. در این شب بر اساس یک سنت کهن ایرانی، مردم به دیدار خانواده های خود می روند و تا سحر با میوه ها و آجیل های مختلف شب یلدا را جشن می گیرند. با این حال، در این شب سرد زمستانی طولانی (طولانی ترین شب سال)، در حالی که بیشتر ایرانیان فرهنگ و سنت های ایرانی را جشن می گیرند، بسیاری از کودکان در حالی که در خیابان های سرد و خلوت شهر می لرزند، برای کار در خیابان رها می شوند. این کودکان معصوم که معمولا در محله های محروم زندگی می کنند، روزها و شب های خود را به زباله گردی، گدایی و فروش گل، دستمال کاغذی و ... در خیابان ها می گذرانند.

در شب یلدا، در حالی که بسیاری از ما با خانواده و دوستان خود، معاشرت و تفریح و با خوردن آجیل و میوه و شعر حافظ می گذرانیم، اکثر این کودکان در سرما می لرزند و تنها مانده و سرکار رها شده اند. در طول شب بدون داشتن چیزی برای خوردن

از سال 1392، جمعیت امداد دانش آموزی امام علی(ع) کمپینی را برای برپایی جشنواره ای برای این کودکان در شب یلدا آغاز کرده است تا جشن های این شب را با این بچه های محله شان به اشتراک بگذارد. در این مراسم داوطلبان جامعه شب یلدا را که یکی از مهم ترین شب های فرهنگ ایرانی است در میان این کودکان سپری می کنند و در جشنی به یاد ماندنی برای آنها برنامه های شاد و مفرح برگزار می کنند. سپس همه دور سفره ای که مخصوص شب یلدا چیده شده می نشینند و میوه های زمستانی، شیرینی و آجیل می خورند. همچنین در این شب همه بچه ها هدایایی می گیرند و در مسابقات و بازی های دوستانه زیادی شرکت می کنند. خود بچه ها معمولاً در برگزاری برخی از مراسم های مختلف در این شب شرکت می کنند.

یکی از مهمترین اهداف این طرح، قرار گرفتن در کنار این کودکان است که کسی را ندارند که به دیدنشان بیایند یا این شب را با آنها بگذرانند. و همچنین جشن گرفتن با آنها و نشاندن لبخند بر چهره های معصوم آنها. همچنین هدف ما این است که از طریق گزارش های مربوطه که در مورد تنهایی این کودکان در جامعه خود منتشر می کنیم صدای این کودکان را برسانیم و سعی کنیم این صدا را به گوش مسئولان و تک تک اعضای جامعه که در خواب عمیق هستند برسانیم و اصرار داریم. گامی در جهت تسکین درد این کودکان بی گناه بردارند.

این طرح همچنین نقطه شروعی برای حضور فعالتر داوطلبان ما است و به آنها امکان می دهد با کودکان ساکن در محله های محروم تعامل و دوستی داشته باشند. ضمناً با برگزاری جشن شب یلدا در کنار این کودکان، داوطلبان ما بسته های غذایی شب یلدا شامل میوه، آجیل، شیرینی و شام را در بین کودکان کار توزیع می کنند تا لبخندی بر لبان کودکان کار نشان دهند و حداقل برای یک شب خیالشان راحت شود. غم و تنهایی