» هنر خشت و گل باسفال و سفالگری

ساخت ظروف از خشت یا هنر سفالگری به صورت دستی یا با چرخ است و ظروف ساخته شده عمدتا از خشت های قهوه ای مایل به قرمز یا ترکیبی از سفال و مواد مختلف با رنگ سبک تر ، ساخته می شوند. که بعد آنها را بسته به نوع و شکل با لعاب رنگ می کنند.

مطلب مرتبط طرز تهیه چیز کیک پنیری بدون گلوتن

یکی از شاخه های اصلی صنایع دستی سنتی هنر سفالگری است که از زمان بدو آن دستخوش تحولات گوناگونی شده و از نظر توسعه ، نوآوری و تزئینات فقط می توان با آن یونان و کشور چین را مقایسه کرد. چون قدمت سفال در این دو کشور به دوره هشتم تا پنجم قبل از میلاد باز می گردد ، آنچه مسلم است که بعضی از مناطق کشور از جمله بلوچستان ، کردستان و گیلان مناطق اصلی ظهور این کاردستی بوده اند.

با توجه به سفالهای نقاشی شده توسط ایرانیان نسبت به سایر ملل در این صنعت سرآمد هستندو شاید این اختراع توسط آنها صورت گرفته وهمزمان با پیدایش سلسله هخامنشی ، هنر سفالگری به اشکال مختلف از این دوره رواج یافت ،

در دوره اشکانیان ، هنر سفالگری یک هنر سنتی و ناب ایرانی به تدریج از فرات به چین ، از سیبری تا هند و از ارتفاعات کوهستانی مغولستان تا ترکیه گسترش یافت ، با کاوش های انجام شده در معبد آناهیتا ، واقع در کنگاور ، می توان نتیجه گرفت که در این دوره دو گروه از ظروف سفالی ، کاسه و کوزه مشترک بوده است: ظروف سفالی بدون لعاب و گروهی از سفالهای پوشیده از قرمز ، خاکستری ، لعاب های نخود سبز رنگ و همچنین لعاب های قلیایی که برای گلدان سفالی ساخته شده است.

در دوره ساسانیان ، هنر سفالگری همانطور که در دوره هخامنشیان باقی مانده بود وعموما شامل کاسه ، کوزه ، مجسمه و گلدان های خانگی بود. ظروف لعاب دار با نقاشی های ماهی و سر گاو ، تزئین شده به ویژه توسط سفالگرهای دوره ساسانی ساخته شده و آنها را از دوره هخامنشی و اشکانی متمایز می کند. نقوش رایج در سفالهای ساسانی که در بین هنرها و آثار دوره اسلامی نیز تأثیرگذار بوده اند ، شامل انواع مختلف نخستین نقوش برجسته ، حیوانات بالدار ، پرندگان افسانه ای و عقاب معروف ساسانی است. امروزه تعدادی از ظروف سفالی کشف شده از دوره های مختلف از جمله دوره ساسانیان در موزه ملی ایران نگهداری می شوند.

نقوش برجسته ، طراحی و لعاب گذاری دوره ساسانیان بر روی سفال های دوره اسلامی منجر به تزئین گلدان های سفالی با نقوش شده است .

دوره سلجوقی را می توان عصر طلایی در ایران قلمداد کرد ، زیرا در این دوره روشهای مختلف فنی شناخته شده از جمله اچینگ ، تسکین ، مشبک کاری ، حکاکی رنگ در زیر لعاب ها یا زیر لایه ها ، طلاکاری و کار مینا مورد استفاده قرار می گرفت.

از آنجا که کاردستی سفالهای باستانی هم از نظر فنی و هم زیبایی محصولات بسیار قابل توجه بوده است ، نقوش و ساخت سرامیک گلدان های سفالی هنوز با همان روش های قدیمی و سنتی انجام می شوند. گلدان های سفالی را پخته و انواع مختلفی از کاسه های ساده ، کوزه های رنگی ، کاسه های آب و سایر ظروف را در بازارهای هفتگی به فروش می رسانند. طبق تحقیقات محققان ، سفالگرانی مناطقی از قبیل گیلان ، سیستان و بلوچستان ، همدان ، به ویژه لاجین و روستای شهرضا ، سفال های پیش از تاریخ ایران را به گلدان های سفالی کشور امروز پیوند می دهند.

ترجمه: شیرین میرکرمی

مجله ارم بلاگ

تگ ها : مشبک کاری صنایع دستی سفال هنر سفالگری هنر خشت و گل باسفال و سفالگری

۰ نظر / ۶۷۲ بازدید