وبلاگ سرگرمی و دانستنی ها
» جاذبه های فرهنگ، غذا ،تاریخچه استان قزوین
مرکز استان قزوین یکی از شهرهای تاریخی ایران و حتی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های متمرکز بشری در دشت قزوین بوده است. از این رو صنایع دستی و محصولات فراوانی که ریشه در تاریخ کهن این شهر دارد در این شهر زیبا وجود دارد.زمانی عنوان پایتختی ایران را داشت. روزگاری پایتخت صفویان بوده و بناهای ارزشمندی از این دوران را در خود دارد.تنها کاروانسرای شهری ایران در این شهر است.
زبان اصیل قزوین، زبان فارسی با لهجه قزوینی است. گویش مردم این شهر گونه‌ای از پارسی اصیل و باستانی ایران به شمار میآید و معمولا بدون شکستن الفاظ تکلم میشود. زبان‌های تاتی، گیلکی و آذری نیز در این شهر رواج دارد. مردم این شهر از نژاد فارس هستند، اما تات و الموتی نیز درصد زیادی از جمعیت را به خود اختصاص داده‌اند.
شهرهای خواهرخوانده
شاه عالم، سلانگور،مالزی - بیشکک، قرقیزستان - چاباق‌سر،چواشستان، روسیه -غازی ،عینتاب، دنیزلی ،ترکیه - بعلبک ، لبنان - ایروان ،ارمنستان -هایکو،چین - سوون، گیونگی، دو، اوسان ، کره جنوبی- اوورا، آلن‌تخو، پرتغال - پروجا ،ایتالیا-
مطلب مرتبط
بهترین زمان برای سفر به شیراز از نظر آب و هوادر زمان حکومت صفوی به مدت 57 سال عنوان پایتختی ایران را داشت. در سال 1392 به سبب برخورداری از فضای سبز و باغ‌های فراوان به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد.این شهر کمتر از یک درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده است.
دارای بیشترین آثار تاریخی ثبت شده در ایران است و برخی منابع رتبه سوم جهانی را برای آن عنوان می‌کنند. قزوین شاه‌راه اقتصادی جاده ابریشم بود و از تجار و بازرگانانی میزبانی می‌کرد که کالاهای خود را از شرق به غرب انتقال می‌دادند.
نخستین خیابان ایران، با نام خیابان سپه در قزوین ساخته شد. آب‌انبار سردار در این شهر، بزرگترین آب‌انبار تک گنبدی جهان است. این شهر القابی همچون دارالجنه، دارالسلطنه، باغشهر، مدینه مبارکه داشته است.
غذاهای قزوین
پنیر کوزه ای
از دیگر سوغات بسیار ویژه قزوین پنیر کوزه ای است که شاید در هیچ جای دیگر از ایران به چشم نخورد پنیر با طعم زیره است که در کوزه درست میشود. البته امکان دارد این پنیر بصورت ساده بدون طعم و یا با طعم سبزی معطر دیگری باشد. در گذشته برای تهیه پنیر آن را بهمراه آب در کوزه ای میریختند و پس از آن در زیر خاک نگه داری می کردند و بعد از مدت ها آن را برای مصرف بیرون می آوردند. حال اگر علاقه به این پنیر دارید می توانید آن را از بازار قزوین تهیه کنید، این پنیر میتواند برای صبحانه، در کنار نان داغ و چای طعم بیاد ماندنی را ایجاد کند.
قیمه نثار
وقتی نام غذاهای قزوینی وسط می آید بی شک همه ما به یاد غذای خوشمزه و اعیانی قیمه نثار می افتیم که شباهت زیادی به مرصع پلو دارد. برای تهیه این غذا از گوشت تازه گوسفندی، برنج، زعفران، خلال بادام و پسته، خلال پرتقال، شکر، آب گوشت، پیاز داغ، رب گوجه و ... استفاده می کنند. گوشت گوسفندی پخته شده لای برنج قرار می گیرد و روی غذا معمولا با انواع خلال های رنگارنگ تزیین می شود. جالب است بدانید که در شهر قزوین ادویه مخصوصی وجود دارد که برای پخت و مزه دار کردن گوشت این غذا از آن استفاده می کنند. خوردن این غذا با سبزی خوردن تازه بین قزوینی ها مرسوم است.
کوکوی شیرین قزوینی
طرز تهیه این کوکوی خوشمزه مانند کوکو سیب زمینی ست با این تفاوت در مایه کوکو، ماست، آرد، شکر، گلاب، پودر هل نیز اضافه می کنند. قزوینی ها کوکوی شیرین را گاهی با هویج پلو سرو می کنند؛ اما خوردن آن با نان و سبزی خوردن تازه نیز بسیار لذت بخش است.
شیرین پلوی قزوینی
این پلو از آن دسته غذاهایی ست که در سراسر ایران طبخ می شود و هر شهر برای تهیه آن از روش یا مواد ویژه ای بهره می گیرد. از آن جا که قزوینی ها به غذاهای شیرین علاقه زیادی دارند این غذا هم جای ویژه ای در سفره مردم این شهر دارد. در تهیه این غذا، پلو و تکه های مرغ یا گوشت به صورت لایه لایه روی هم قرار داده می شود و برای تزیین آن از انواع خلال های پسته، بادام، خلال پوست پرتقال و نارنج استفاده می کنند.
دیماج قزوینی
به عنوان وعده اصلی در قزوین شناخته نمی شود بلکه به عنوان میان وعده یا عصرانه سرو می شود. برای درست کردن دیماج از نان خشک، خیار، گردو، پیاز داغ، زرد چوبه، سبزی خوردن، پنیر کهنه استفاده می کنند. فرق دیماج قزوین با شهرهای دیگر مثل تبریز، آن است که برای تهیه آن از نان لواش خشک معروف قزوینی استفاده می کنند. پس از مرطوب کردن نان مواد اصلی را با هم و سپس با نان مخلوط می کنند. برای خوردن دیماج یا آن را لقمه کرده یا مثل پشمک یزدی با استکان به صورت قالبی لقمه می کنند. خوردن دیماج در فصل تابستان آن هم با هندوانه در قزوین بسیار رایج است.
کله جوش یا کال جوش
نیز مانند بسیاری از خورش ها در سراسر ایران طبخ می شود و غذایی ساده است که با نان خورده می شود. برای تهیه کله جوش قزوینی ابتدا پیاز و نعنا را سرخ کرده و بعد لپه و برنج پخته شده، پودر گردو و کشک را به آن اضافه می کنند و بعد از آن که حسابی جا افتاد آن را سرو می کنند.
قیمه آبدار یا دم کباب
این خورش خوشمزه قزوینی شباهت بسیار زیادی به قیمه معمولی دارد و مواد و طرز تهیه آن کاملا مشابه قیمه است. تنها تفاوت آن ها در این است که در طبخ دم کباب از ادویه هایی مثل تخم گشنیز و دارچین استفاده می شود و آب خورش به نسبت قیمه معمولی کمی بیشتر است.
مشکوفی
فقط در قزوین طبخ نمی شود و در مازندران هم طرفداران زیادی دارد. بافت این دسر خوشمزه ژله ای مانند است و در تهیه آن از نشاسته استفاده می شود. از دیگر مواد به کار رفته در آن می توان به وانیل، شکر، گلاب، شکر، زعفران و شیر نیز اشاره کرد. برای تهیه مشکوفی بعد از حرارت دادن مواد آن ها را در ظرفی ریخته و بعد از خنک شدن داخل یخچال می گذارند تا ببندد. برای تزیین مشکوفی می توان از خلال بادام، پسته یا گل محمدی خشک شده استفاده کرد.
آش آلو یا الرشته
یکی از غذاهای خوشمزه و دلچسب قزوین است و برای تهیه آن از لپه، برنج، سبزی های معطر مثل نعنا، گشنیز، آلو خشک، پیاز داغ و انواع ادویه ها و گاهی رشته آشی استفاده می کنند. برای تهیه آش، آلو را با ادویه جات مختلف سرخ کرده و لپه و برنج که از قبل خیس خورده را داخل قابلمه می پزند و بعد آلوهای سرخ شده را به آن اضافه می کنند. در آخر وقتی آش حرارت دید، سبزیجات خرد شده را به آن اضافه کرده و می گذارند آش حسابی جا بیفتد. از آن جا که ذائقه قزوینی ها شیرین پسند است گاهی به آش ترکیبی از آبلیمو و شکر اضافه می کنند تا آش ملس شود.
آش ماش پیازو
این آش یکی از غذاهای لذیذ استان قزوین به شمار می رود که در تهیه آن از موادی مثل گوشت ریش ریش، پیاز، دارچین و انواع حبوبات (لوبیا قرمز، عدس، لوبیا چشم بلبلی) استفاده می شود. ماش پیازو بر خلاف همه آش ها بدون سبزی طبخ می شود برای همین طعم بسیار متفاوتی دارد.
آش دوغ
نیز از آن دسته وعده های غذایی است که در بیشتر شهرهای کشور به ویژه شهرهای ترک زبان طبخ می شود اما آش دوغ قزوین کمی متفاوت تر از آن هاست. در تهیه این آش به جز مواد اولیه مرسوم از گوشت قلم و آب آن، و سیر حتما استفاده کنید
سوغات خوراکی
شیرینی و نان های سنتی قزوین بسیار متنوع هستند و هرکدام دارای طعمی بسیار خوشمزه و منحصر بفرد هستند که با دیدن آن ها پشت ویترین قنادی های قزوین به راحتی نمیتوان از آن ها گذشت و آن ها را نخرید. یادتان نرود از این شیرینی ها حتما به عنوان سوغات با خود ببرید.
خوراکی های سنتی مثل شیرینی باقلوا ،پختن شیرینی با حفظ آداب قدیمی هنوز در میان برخی خانواده ها رایج است، ولی با توجه به گرفتاری ها و مشغله های جدید زندگی امروز تهیه این خوراکی ها ، به صورت کارگاهی و مدرن نیز انجام می شود.
تنوع شیرینی های سنتی قزوین، برگرفته از فرهنگ مردم این مرز و بوم است که از طعم بسیار خاص و بوی بسیار دلپذیری برخوردار است. باقلوای لوزی یا سه رنگ، باقلوای گل رز (پیچ)، شیرینی نخودی(نان نخودی)، شیرینی برنجی(نان برنجی)، شیرینی اتابکی(شیرینی ولیعهدی)، نان نازک (نان پسته ای)، نان چرخی، شیرینی پادرازی، شیرینی قطاب، شیرینی بهشتی، شیرینی قرابیه، شیرینی نان نارگیلی، شیرینی نان گردویی، نان چایی و تعدادی دیگر از این شیرینی ها اشاره کرد.
شیرینی اتابکی قزوین
شیرینی اتابکی که به شیرینی ولیعهدی نیز معروف است یکی از شیرینی‌های اصیل قزوین بوده که آن را فقط در شهر قزوین میتوان پیدا کرد که از شکر کمی دارد شیرینی اتابکی را به صورت سنتی در دو رنگ درست می‌کنند، امّا در حال حاضر از انواع قالب‌ها و تزئین‌ها برای این شیرینی استفاده می‌کنند.
شیرینی نان قندی قزوین
شیرینی نان قندی در قزوین کمی با شهرهای دیگر متفاوت است درست کردن این شیرینی در خانه‌های قزوین مرسوم است اما کمی زمان انتظار ورز آمدن خمیرش بالاست، جالب است که علامت بعلاوه با چاقو بر روی خمیر آن قبل از اینکه آن را داخل فر بگذارند برای بهتر پخته شدن زده میشود
نان چای
شیرینی بسیار خوشمزه‌ای از آرد، شکر، تخم‌مرغ، ماست و کره که رویش را با کنجد و پسته تزیین می‌کنند.
نان نازک شیرینی لذیذی که از مغز گردو، پسته و بادام در لابه‌لای آن استفاده می‌کنند.
باقلوا
در انواع مختلف باقلوای گل یا پیچ و باقلوای سه رنگ پخت میشود. باقلوای قزوین که به باقلوای لوزی، سه رنگ یا پرچمی هم معروف است از سه تا پنج نوع خشکبار تهیه میشود و بر خلاف باقلواهای تبریز، شهد کمتری دارد. هر لایه‌ی این پرچم چند رنگ به یکی از محصولات باغستان‌های سنتی قزوین اختصاص دارد. میتوان گفت یکی از خط قرمز‌ها در مورد باقلوای قزوین این است که پسته‌اش محصول باغستان‌های قزوین باشد. چون قزوینی‌ها معتقدند این پسته طعم خاص‌تری دارد و رنگ سبز آن دل‌نشین‌تر است و در معرض گرما و حرارت رنگ خود را از دست نمی‌دهد. لایه‌های دیگر این شیرینی خوشمزه هم از بادام زعفرانی و بادام با طعم هل تشکیل‌شده که با طعم شیرین شهد خوش عطر و خمیر باقلوا تشکیل شده است.
پادرازی قزوین
این شیرینی از پودر قند، تخم مرغ، آرد گندم، آرد برنج، آرد نخودچی، شیر، پودر زنجبیل، وانیل، زعفران و کنجد تهیه میشود.
خشکبار و میوه های طبیعی و تازه مانند سیب، زردآلو، انار سنگان
یکی دیگر از سوغاتی های خوشمزه استان قزوین، خشکبار و آجیل است که به وفور در این استان یافت می شود، آجیل هایی مانند: گردو تازه روستای هیر، بادام، فندق، پسته و کشمش تاکستان
تاکستان یکی از توابع استان قزوین بوده که با داشتن بهترین و مرغوبترین باغ های انگور، در زمینه تولید کشمش یکی از شهرهای درجه یک جهان محسوب می شود.پس برای بردن سوغات، خرید کشمش بی دانه تاکستان را فراموش نکنید.
ذغال اخته کل کشور از روستایی به نام هیر، که یکی از روستا های شهر رازمیان استان قزوین است، تامین می شود.
روستای هیر با طبیعتی بی نظیر و آب و هوای خوشی است که رودخانه ای به نام نینه را در خود جای داده و در مجاورت کوه سنگی به نام لترتله قرار دارد. همچنین سنگ فرش کوچه های بزرگ شده، باعث شده است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین روستای هیر را جزء روستاهای هدف گردشگری معرفی کند تامیزبان توریست های داخلی و خارجی زیادی باشند.
در سال هایی که محصولات این روستا از جمله ذغال اخته که یکی از معروف ترین آنهاست، پربار باشد بیش از ۲۰۰ تن ذغال اخته برداشت و به سراسر کشور صادر میگردد.
در این روستا با فرا رسیدن زمان برداشت محصول هرساله جشن شکرگزاری با آئین های محلی ، موسیقی و آواها ، بازی‌های سنتی و توزیع محصول برگزار می شود. این جشن به جشن ذغال اخته معروف است و مورد استقبال گردشگران زیادی قرار می گیرد.
صنایع دستی قزوین
با توجه به این که یکی از شهرهای تاریخی ایران قزوین است پس دور از انتظار نیست که این شهر صنایع دستی زیبایی، که با مهارت و ظرافت خاصی تهیه می شوند را در خود جای داده باشد و گردشگران داخلی و خارجی زیادی این اقلام را برای خود و اقوامشان خریداری می کنند.
گلابتون دوزی
گلابتون دوزی در قديم ميان طبقات متوسط و اعيان معمول بود اين هنر مانند سوزن دوزی می باشد با اين تفاوت كه به جای نخ از مفتول‌های بسيار نازك طلائی و يا برنجی استفاده می كردند.
پن بافی (نوار بافی)
در گذشته پن را با نخ‌های ابريشمی می بافتند ليكن امروزه از نخ‌های نايلونی نيز استفاده می‌كنند انواع نقوشی كه بر روی پن می اندازند عبارتند از 40 چپر، چشم بلبل يا 29 چپر، چشم خروس يا 28 چپر،8 چپر يا مار پيچ يا نيم مداخل. در گذشته بافت پن يا نوارهای تزئینی لباس در منطقه رودبار شهرستان و الموت بسيار رايج بوده است.
موج بافی
موج نوعی دست بافته سنتی است كه هنوز در برخی از مناطق بافت آن رواج دارد رونق اين هنر مانند ساير صنايع دستی منطقه با رواج استفاده از مصنوعات كارخانه ای كه هم ارزانتر و هم متنوع ترند، كم رنگ تر شده است دستگاه موج بافی قابليت بافت پارچه های ظريف جهت تهيه البسه و توليد پارچه های ضخيم تر كه بيشتر از آن به عنوان پتو، روكرسی، روفرشی، پرده، ملحفه و جا نماز استفاده میشود را دارا ست.
نم نم دوزی اشياء
نوعی از رودوزی‌های سنتی که با استفاده از انواع دوخت و گره‌های دستی و به‌کارگیری منجوق های فلزی در تزیین پارچه‌ها، جای شانه و آیینه و مهر مورد استفاده قرار می‌گرفت مختلف تهيه می‌كردند اشيائی مانند كيسه پول، جای قيچی، جای شانه، سرمه دان، جای مهر اين مهره ها با ظرافت و دقت كنار هم چيده می شوند.
مشبک فلز
مشبک کاری فلز که یکی از زیباترین صنایع دستی ایران است متعلق به قزوین می باشد. مشبک کاری روی فلز در حقیقت نوعی قلمزنی است که طرح ها و اشیاء گوناگونی را شامل می شود که در آن فضاهای طرح (فضاهای منفی) درآورده می شود. این هنر در دوره سلجوقیان از رونق خوبی برخوردار بوده است. هنرمندان طرح ها را بر روی فلز انداخته و بوسیله اره مویی و یا سمبه های تیز آن را برش می زنند. در گذشته از این هنر فقط برای آینه و شمعدان استفاده می شد و رفته رفته به آن گلدان ها و ظروف افزوده شد امّا امروزه هر نوع شی و یا وسیله ای را با این هنر می سازند.
نقاشی پشت شیشه
کشیدن نقاشی هایی پشت شیشه الهام گرفته از دوران صفویه، در دوران قاجار متولد شد و تا آنجا پیش رفت که قزوین را مرکز تولید این هنر شد. اما از آنجا که این آثار زیبا در موزه های بزرگ بدون نام و نشان پراکنده شدند، هنرمندان این عرصه و این هنر گمنام ماندند.
گلیم بافی
امروزه استفاده از گلیم تقریبا به طور کامل از بین رفته است ولی با این وجود گلیم بافی یکی از شغل های اصلی مردم قزوین بوده، که از موادی مثل پشم و کامواهای رنگی محلی جهت بافت آن استفاده میشده است. مردم رودبار الموت، ضیاء آباد، ارادق از جمله مناطقی هستند که گلیم بافی می‌کنند.
نوار بافی (پن بافی)
امروزه از نخ های نایلونی به جای نخ های ابریشمی برای بافت این نوار استفاده می کنند. این نوارها که در لباس مردم محلی مورد استفاده قرار گرفته با دست بافته شده است و دارای طرح های متفاوتی مانندچشم بلبل، چهل چپر، چشم خروس هستند.
فرش بافی
طرح و بافت فرش قزوین متاسفانه امروزه فراموش شده است. فرش هایی که با داشتن نقش و نگارهای متنوع، ایران را در این زمینه در جهان معروف کرده است.
گیوه دوزی (گیوه کشی)
در این استان برای تولید کف گیوه ها از چرم و پلاستیک استفاده می کنند و همین امر باعث ایجاد تفاوت بین گیوه های تولید شده در این استان با سایر استان های ایران شده است. مردم شهر تاکستان و مرکز استان قزوین از جمله مناطقی هستند که مردمان آن به حرفه گیوه دوزی مشغول اند.
جاجیم‌بافی
قالی‌بافی
چادرشب‌بافی
گلیم‌بافی
زیورآلات
فرش قزوین
جاذبه های گردشگری قزوین
در هر شهر یا کشوری تاریخ آن را از آثار باستانی باید جست و آثاری که از گذشتگان و باستانیان باقی مانده است، میراث فرهنگی گفته میشود. این میراث میتواند شامل رفتار، آداب و رسوم یک منطقه خاص باشد یا میتواند به آثار هنری یا صنایع دستی مختص به یک منطقه مربوط گردد و یا میتواند شامل بناهای تاریخی و باستانی باشد.
کاخ چهلستون
این بنا به دستور شاه تهماسب، دومین پادشاه سلسله صفویه، بنا شد و در زمانی که قزوین پایتخت ایران بود، عمارت شاهی شاه تهماسب صفوی، پادشاه وقت به شمار می‌رفت. امروزه کاخ چهلستون به موزه خوشنویسی تبدیل شده است.
سرای سعدالسلطنه
این کاروانسرا لقب بزرگترین کاروانسرای سرپوشیده و مرکز تجاری داخل شهری کشور را دارد و امروز به بازارچه‌ای زیبا تبدیل شده و در اختیار هنرمندان قرار گرفته تا سازه‌های اصیل خود را به فروش برسانند.
امامزاده شاهزاده حسین
یکی از محبوب‌‌ترین و زیباترین امامزاده‌های ایران است که فضای فوق‌العاده‌ای دارد و با کاشی‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های تماشایی‌اش دل هر بیننده‌ای را می‌برد.
کلیسای کانتور
کلیسایی سرخ رنگ که سال‌هاست دیگر کسی در آن به عبادت نمی‌پردازد و به محلی برای فروش صنایع‌دستی تبدیل شده است.
سردر عالی قاپو
یکی از هفت ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده و تنها درِ باقیمانده از مجموعه دولتخانه صفوی است. این سردر، ورودی اصلی به مجموعه دولتخانه بوده است، ساختمانی که امروز به موزه عکسخانه تبدیل شده و مردم از دیدن عکس‌های قدیمی و ابزار عکاسی در آن لذت می‌برند.
نام های قدیمی قزوین
«راژیا» در نوشته‌های باستانی یونان
شهر باستانی «آرساس» یا «آرساسیا» در نوشته‌های اروپایی
«اردپا» در زمان اشکانیان
«کشوین» به معنای سرزمینی که نباید از آن غافل شد در زمان ساسانیان
«قسوین» به معنای شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد
مورخان و باستان شناسان قزوین را عربی شده «کاسپین» می‌دانند؛ آنها می‌گویند قوم کاسپی‌ها در سواحل دریای کاسپین زندگی می‌کردند و پس از کوچ از آنها شهر قزوین را بنا نهادند. در متون کهن عثمانی و عربی از دریای خزر با نام «بحرالقزوین» یاد شده است.
«کزوین» یعنی ترکیب «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر
قزوین دارای دونوع پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی است که این موضوع سبب به وجود آمدن گیاهان دارویی با تنوع بالا در این شهر شده است. این موضوع خود سبب جذب علاقمندان بسیاری به شهر قزوین است. این گیاهان عبارت اند از: مرزه کوهی، پونه کوهی، کلاه میر حسن، علف چشمه ، ترشک ، کور گل، سیاه تلو، ولیک و زرشک وحشی
به سبب کوهستانی بودن این منطقه یک سری گونه های جانوری منحصر به فرد در این منطقه به چشم میآید که همگی از نوع گونههای کمیاب و در حال انقراض هستند. از این گونهها میتوان به آهو، گوسفند وحشی، خرس قهوه ای، بز کوهی، سیاه گوش و گربه جنگلی اشاره کرد.
تاریخچه قزوین
صدها تپه باستانی در منطقه قزوین وجود دارد که سکونت در این ناحیه را حداقل به 9000 سال پیش نسبت می‌دهند. در زمان حکومت مادها این دیار یکی از نقاط مهم کشور محسوب میشده که نشان آن دژ «ماگ بیتو» در جنوب غربی قزوین است که تحت فرمان «هانا سیروکا» از امیران ماد اداره میشده است. این دژ در نیمه نخست قرن نهم پیش از میلاد با هجوم «آداد پنجم» فرمانروای آشور از بین رفت.
از شاپور ذوالاکتاف یا شاپور دوم (دهمین پادشاه ساسانی) به عنوان بنیانگذار قزوین یاد می‌کنند و می‌گویند او نام شاد شاپور را بر این شهر گذاشت. برخی دیگر هم بنای شهر قزوین را به شاپور اول نسبت می‌دهند و برخی معتقدند یکی از بهرام‌ها شهر قزوین ایجاد کرده است. این شهر باستانی در زمان شاه طهماسب صفوی پایتخت ایران بوده است.
دوران سلجوقیان
در سال 433 هجری قمری بود که طغرل موفق به فتح قزوین شد و پس از مرگ وی، پسرش آلپ ارسلان بر تخت حکومت نشست. در دوره حکومت وی، در یک دوره شصت ساله، خاندان جعفری از خاندان‌های اصیل علمی شیعی در ایران و از نوادگان جعفر طیار حکومت قزوین را در دست داشتند. انتخاب الموت در اطراف قزوین به عنوان مرکز اسماعیلیان در این دوره، باعث شد تا منطقه قزوین به مدت حدود 200 سال میزبان رویدادهای مهم کشور شود و بارها لشکرکشی‌های میلیونی و ویرانی‌ها در آن صورت گیرد. هرچند آثار پراکنده موجود از دوران سلجوقی در برخی نقاط استان، گسترش قزوین در قرن ششم هجری را نشان می‌دهند.
دوران صفوی
شاه تهماسب صفوی در سال 953 هجری قمری، پایتخت را از تبریز به قزوین انتقال داد و قزوین تا سال 1006 هجری قمری یعنی به مدت نیم قرن این عنوان را داشت. با استقرار دولت صفوی در قزوین، این شهر محل تجمع دولتمردان، علما و اندیشمندان و صاحبان حرفه و فن و هنر شد و تحولات زیادی به خود دید.
ژان شاردن فرانسوی،قزوین را آن اینگونه توصیف کرده
قزوین شهر بزرگ و زیبایی است که در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است دوازده هزارخانه و صد هزار تن جمعیت دارد. صد خانوار یهودی، و چهل خانوار مسیحی در این شهر به سر می‌برند. میدان شاه که اسب‌دوانی نیز در آنجا به عمل میآید زیباترین نقاط این شهر است قزوین مسجد بسیار ندارد بعد از مسجد مهم‌ترین و مجلل‌ترین عمارات قزوین مدارسی است که طلاب‌علوم دینی در آن تحصیل می‌کنند آنچه قزوین را در انظار بینندگان باشکوه و رفیع می‌نماید کاخ‌ها و خانه‌های قصرآسای بزرگان و اعیان شهر است که همه تماشایی و دیدنی است
اما این شهر نسبت‌به شهرت و عظمتش باغ و بستان زیاد ندارد، زیرا هم خاک دشتی که شهر در آن بناشده شنی و هم آبش کم است. برخی از کشتزارهایش از آب شاخه کوچکی ازشاهرود آبیاری میشود. کاریزهایی نیز دارد. آب آشامیدنی بیشتر مردم از چاه‌هاییکه غالبا متجاوز از سی پا گودی دارد برآورده میشود. آب این چاه‌ها خنک اماسنگین و بیمزه است. کمبود آب گذشته از این که بزرگترین مانع رشد کشاورزی و توسعه باغ‌ها و بوستان‌هاست مایه سنگینی و ناسازگاری هوا و عدم رعایت بهداشت‌عمومی است، و این عوامل زیان‌زا مخصوصا در تابستانها بیشتر ظاهر میشود. زیراچنان که یاد شد قزوین رودخانه و آب جاری ندارد که کثافات شهر را بزداید و همراه خود به جاهای دور ببرد
با سقوط اصفهان توسط افغان‌ها و تسلیم شدن شاه سلطان‌حسین در سال 1135هجری قمری، تهماسب میرزا، فرزند وی در قزوین تاجگذاری کرد و در پی آن افاغنه به قزوین هجوم آوردند و به غارت پرداختند. مبارزان قزوین توانستند نخستین شکست به مهاجمان افغانی را در دشت قزوین وارد آورند و آنها را از این منطقه برانند. پس از شاه تهماسب دوم، شاه عباس سوم و شاه سلیمان دوم نیز در قزوین تاج پادشاهی بر سر نهادند و در نهایت سرداران نادر شاه توانستند با کشتن شاه، امور را در دست بگیرند.
افشاریه
نادرشاه افشار کاخی به نام ایوان نادری را در باغ سعادت آباد قزوین احداث کرد و همان جا تاج بر سر نهاد. در قرن یازدهم قزوین عنوان پایتختی را از دست داد؛ اما تا پایان دوره افشاریان سازه‌های فراوانی در آن ساخته شد و همچنان رونقش را حفظ کرد.
قاجار
با روی کار آمدن قاجاریان، سعدالسلطنه، مشغول توسعه و آبادانی قزوین شد. در این دوره مشروطه خواهان یعنی ستارخان و باقرخان ،شهر را به تصرف خود درآوردند و اتفاقات جدیدی را در قزوین رقم زدند. با وقوع جنگ جهانی اول و با وجود اعلام بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول، در تاریخ 17 آبان 1294 خورشیدی، نظامیان روس، قزوین را به تصرف خود درآوردند. از آغاز زمستان 1295 با پیروزی انقلاب روسیه، قوای روس از ایران خارج شدند و قزوین آسیب و ویرانی زیادی از آن دوران دید. از دیگر وقایع دوران قاجار در قزوین میتوان به ساخت اولین عمارت شهرداری ایران در قزوین اشاره کرد. در این دوران یک منطقه حاکم‌نشین مستقل و مرتبط با پایتخت بود و رونق خوبی داشت.
پهلوی
در این دوره رضاخان به توسعه شهر پرداخت و راه‌آهن در سال 1318 خورشیدی به قزوین رسید. ساخت اولین شهر صنعتی ایران به نام شهر صنعتی البرز نیز در زمان پهلوی دوم صورت گرفت.
پس از گشایش قزوین به دست مسلمانان، آنها برای جهاد با کفار دیلم راهی این شهر شدند. سعید بن العاص بن امیه که از طرف عثمان والی کوفه بود در جریان همین لشگرکشی‌ها وارد قزوین شد و بر آبادانی و امنیت آن افزود. خانه‌سازی در بیرون از قلعه کهن‌شهر در سال 90 هجری صورت گرفت و کم کم بر تعداد خانه‌ها افزوده شد و شهر به این صورت گسترش یافت. پیش از سال 169 هجری در سال‌های خلافت مهدی عباسی شهرک‌هایی در اطراف قزوین ساخته شدند و روزبهروز این شهر گسترده‌تر شد.
