از برترین شبهای رجب، لیله الرغائب است و مسلمانان سراسر جهان شب مبارک لیلة الرغائب را گرامی می دارند
شب مقدس مسلمانان لیلة الرغائب روز پنجشنبه در سراسر جهان برگزار می شود و آغاز سه ماه مبارک در تقویم اسلامی، یعنی رجب، شعبان و رمضان است.
رغائب، اولین شب پنج شنبه ماه رجب، ریشه در عربی «رجب» دارد که به معنای میل، طلب یا متمایل شدن است.
در شب پنجشنبه ای که اولین جمعه ماه رجب است مشخص شده است.
مسلمانان در این شب که مصادف با اولین پنجشنبه ماه رجب است، بهطور سنتی، مجموعهای از دعاها و از قرآن می خوانند و بر این باورند که هر آرزو، خواسته و امیدی در آن شب برآورده میشود .
بر اساس آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) برای مسلمانان پنج شب مقدس که در ترکی «کندیل» نامیده می شود. اولین آن، طبق تقویم میلادی که امروزه استفاده می کنیم، لیلة الرجائب است و پس از آن لیله معراج، لیله البرات، لیله القدر و مولد النبی از همه مبارکتر است.
رسول خدا (ص) فرمودند: کسی که روز پنجشنبه اول رجب را روزه گرفته و سپس بین نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز بجا آورده هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعتی سوره فاتحه یک بار، انا انزلناه فی لیلةالقدر سه بار و قل هو الله احد را دوازده بار خوانده، و هنگامی که نماز تمام شد، هفتاد بار بر من (با این الفاظ) صلوات بفرستد: اللهم صل علی محمد النبی الأمی و علی آله، سپس سجده کرده و در سجده هفتاد بار بگوید: سبوح قدوس رب الملائکة و الروح؛ سپس سر خود را بلند کرده و بگوید: رب اغفر و ارحم و تجاوز عما تعلم انک انت العلی الأعظم آنگاه بار دیگر به سجده رفته و در سجده همان چیزی را بگوید که در سجده اول گفت، سپس حاجت خود را از خدا بخواهد، انشاءالله تعالی برآورده میشود.
از مهمترین اعمالی که میتوان برای شب «لیلة الرغائب» نام برد خواندن دوازده رکعت نماز میباشد، پنجشنبه اول ماه رجب که همان لیله الرغائب است روزه بگیرید و چنانچه وارد شب جمعه شدید میان نماز مغرب و عشاء آن دوازده رکعت نمازی که پیش از این اشاره شد را به جا آورید، هر دو رکعت به یک سلام و در هر رکعت از آن یک مرتبه حمد و سه مرتبه «سوره قدر» و دوازده مرتبه «سوره توحید» می خوانی و هنگامی که از نماز فارغ شدی هفتاد مرتبه میگویی:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلَی آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا! بر محمّد پیامبر درس ناخوانده و خاندانش درود فرست
سپس به سجده می روی و هفتاد مرتبه میگویی:
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح
آنگاه سر از سجده بر می داری و هفتاد مرتبه می گویی:
رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْظَمُ
پروردگارا! مرا بیامرز و بر من مهرورز و از آنچه از من می دانی بگذر، تو خدای برتر و بزرگتری.
دوباره به سجده می روی و هفتاد مرتبه می گویی:
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ
پاک و منزّه است پروردگار فرشتگان و روح
سپس حاجت و آرزوی خود را طلب کنید تا به خواست و اراده خدا به آن برسید.
این شبهای مقدس در ترکیه با تعطیلات رسمی مشخص نمیشوند، اما منارههای مساجد در سراسر کشور نورافشانی میشوند و دعاهای ویژهای برای این مناسبت خوانده میشود. سنت نورافشانی مساجد به دوران سلطنت سلطان سلیم دوم عثمانی در قرن شانزدهم برمی گردد. از آن جهت که مسلمانان در این روزها در مساجد چراغهای نفتی به نام قندیل روشن میکردند، این شبها را «کندیل گسلری» مینامیدند. اکثر شیرینیفروشیها و نانواییها «کندیل سیمیدی»، شیرینیهای کوچک با زیره سیاه یا دانههای کنجد میفروشند.
بر اساس تقویم هجری قمری، این شب های مبارک به شرح زیر است:
در روز دوازدهم ربیع الاول، سومین ماه از تقویم اسلامی، مسلمانان میلاد حضرت محمد (ص) را در روز مولد النبی جشن می گیرند. مردم معمولاً مولیت (مولد) را می خوانند و می خوانند، شعری حماسی که برای بزرگداشت ولادت حضرت محمد (ص) در مکه، عربستان سعودی در سال 570 میلادی سروده شده است.
سپس لیلة الرغائب می آید. اندکی پس از آن، لیلة المراج، که «شب معراج» نیز نامیده میشود، در روز بیست و هفتم رجب، هفتمین ماه در تقویم اسلامی، میآید. این شب نشان دهنده سفر حضرت محمد (ص) از مکه به مسجد الاقصی در بیت المقدس است که از آنجا به آسمان عروج کرده است.
شب لیلة البرائت (یا نیمه شعبان) زمانی است که مسلمانان برای گناهان اجداد خود طلب آمرزش می کنند و عموماً در شب 14 تا 15 شعبان است. مسلمانان بر این باورند که ثروت آنها برای سال آینده در این شب مشخص می شود.
شب قدر پایان این شب های مبارک را به اوج می رساند و 10 روز پایانی ماه مبارک رمضان را نشان می دهد. این دوره در اسلام به ویژه الهی شمرده شده است. این شب که شب قدر، نیز نامیده می شود، در این شب آیات قرآن برای اولین بار بر پیامبر اسلام نازل شد. مسلمانان بر این باورند که خداوند در این شب فرشته جبرئیل را که «روح» نامیده میشود، نزد حضرت محمد فرستاد.